You can Click here to Read the news Paper
ઑનલાઈન શિક્ષણ પધ્ધતિનું ઍનાલિસીસ.
આજે સાહિત્ય વિભાગ મા ગ્રુપ ના નિર્ણાયકોની રચનાઓ…………
“મમ્મી……! બહુ માથું દુખે છે,આંખો ખેંચાઈ છે અને પીઠ પણ બહુ દુખે છે.ઓહ ગોડ…….!આટલા બધા કલાકો લૅપટોપ સામે બેસવાનું અને પાછું ટીચરે શું ભણાવ્યું , કંઈજ સમજાયું નહીં.
(આ સંવાદ ૮-૯ ધોરણમાં ભણતા વિદ્યાર્થી અને એની મમ્મી વચ્ચેનો છે.)
“અવિર…..!! તને કેટલીવાર કહ્યું સીધો બેસ,અહીં મારી બાજુમાં બેસ. જો તને ટીચર બોલાવે છે.અરે! ઉપર સ્ક્રીન પર જો.ઓહો! અવિર ,તને કહ્યુંને હમણાં ગૅમ નહીં રમવાની.હમણાં તો આપણા આ લૅપટોપ પર સ્કૂલ ચાલુ છે ને,એટલે હમણાં સ્ટડી કરવાની અને પછી ગૅમ રમવાની.ઓકે?”
“પણ મમ્મી મને ભૂખ લાગી છે.” “અરે! હમણાં તો દૂધ નાસ્તો કર્યોને. એટલીવારમાં તને પાછી ભૂખ લાગી ગઈ?”
“અરે! ના ના મમ્મી સુસુ આવી છે.જાઉં?”
“ઓહ ગૉડ! આ ઘરમાં બેસીને ઑનલાઈન સ્ટડી કરતાં તો છોકરાંઓ સ્કૂલમાં જઈને ભણે એજ સારું. ટીચર પાસે ભણે તો ખરાં. આ ઘરમાં તો છોકરાંઓ અમને મમ્મીઓને ગાંઠતાજ નથી.”
(આ સંવાદ મમ્મી અને એનો સિનિયર કે.જી.માં ભણતા દિકરા વચ્ચેનો છે. )
“જો વિરેન, હું નવમાં ધોરણમાં છું અને આજે મને મેથ્સનું ઈમ્પોર્ટન્ટ ચેપ્ટર ભણાવવાના છે.જો એ મિસ થશે તો મને નહીં ચાલે.એટલે આજે દસ થી બાર લૅપટોપ પર હુંજ બેસીશ.”
“સૉરી સલોની,તું નવમાં ધોરણમાં છે તો કંઈ તારુંજ ભણવાનું ઈમ્પોર્ટન્ટ નથી. હું પણ સાતમાં ધોરણમાં છું અને મારે પણ આજે સાયન્સમાં ફીઝીક્સનું બહુ ઈમ્પોર્ટન્ટ ચેપ્ટર ભણવાનું છે.અને મને પણ એ મિસ થશે તો નહીં ચાલે.એટલે લૅપટોપ પર તો હુંજ બેસીશ.”
“અરે! સાંભળો છો સલોનીના પપ્પા? આ બંને છોકરાંઓને ઑનલાઈન ભણવાનો સમય એકજ છે. હવે બંનેને કઈ રીતે સાથે ભણાવવા? જો શક્ય હોય તો લૉન લઈને બીજું લૅપટોપ લેવાતું હોય તો લઈ લો ને……!”
“બોલી વળી,લૉન લઈને બીજું લૅપટોપ લઈ લો; ના ના પૈસા તે કંઈ ઝાડ પર ઊગે છે? અહીં મારા આટલા પગારમાં મહીનાના પચ્ચીસ દિવસ માંડ માંડ નીકળે છે.મહીનાના છેલ્લા પાંચ દિવસ હું કેવી રીતે કાઢું છું એ તો હુંજ જાણું.અને હજી આ પહેલા લૅપટોપનાજ હપ્તા ભરાયા નથી,ત્યાં બીજું લૅપટોપ વળી ક્યાંથી લઉં? અને હજી તો બંનેની સ્કૂલની ફી પણ ભરવાની છે.મારી જાત વેચી નાખીશને તો પણ તમારી માંગણીઓ તો ક્યારેય પૂરી નહીં થાય.એય! વિરેન અને સલોની, બેઉ જણાં કાન ખોલીને સાંભળી લ્યો.આ એક લૅપટોપ પર ભણવું હોય તો ભણો. નહીં તો છોડી દ્યો ભણવાનું. અત્યારે આ લૉકડાઉનના સમયમાં એક તો અડધો પગાર મળે છે.એટલે મારી પાસે બીજું લૅપટોપ ખરીદવાના પૈસા નથી સમજ્યા.”
(આ સંવાદ છે એક મધ્યમવર્ગીય પરિવારના સભ્યો વચ્ચેનો.)
(અને હવે છેલ્લો સંવાદ જોઈએ ,ઑનલાઈન ભણાવતા શિક્ષિકા અને એના પતિ વચ્ચેનો.)
સુમિત….! આજે તો તમારે જમવામાં ફક્ત દાળ ભાતથીજ ચલાવવું પડશે. કારણ સવારે આઠ થી ચાર તો મારી સ્કૂલજ છે વચ્ચે એક કલાકનો બ્રેક છે.એમાં હું ફક્ત રસોઈમાં દાળ ભાતજ બનાવી શકીશ. કારણ એ એક કલાકના બ્રેકમાં મારે આપણી સિમરનને પણ ઑનલાઈન પર એની ક્લાસ ટીચર સાથે પૅરેન્ટસ મિટીંગ છે તે અટેન્ડ કરવાની છે.સાચું કહુંને તો આ ઑનલાઈન ભણતર એટલે એકદમ વર્સટ સિસટમ છે. આટલા બધા કલાક કાનમાં ઈયરફોન લગાવીને બાળકોને ભણાવવું એટલું અઘરું છે.એના લીધે મારા કાનથી લઈને મગજની બધી નસોમાં દુખાવો થઈ આવ્યો છે.એક સાથે આટલા કલાક બેસીને પીઠ અને કમ્મરની તો જે હાલત થઈ ગઈ છે કે ન પૂછો વાત.મારી એક ફ્રેન્ડને તો રીતસરની ઓર્થોપેડીકની ટ્રીટમેન્ટ લેવી પડી.એમાંય પાછું દરેક વિષયના દરેક પાઠનું પ્રેઝન્ટેશન લખીને તો બનાવવાનું,પાછું બોલીને પણ અપલૉડ કરવાનું.આટલા બાળકોનું અસાઈન્મેન્ટ ચેક કરવાનું.આટલું બધું કર્યા પછી પણ સામે બાળક કેટલું સમજ્યું,એ તો રામ જાણે.સ્કૂલમાં પ્રત્યક્ષ રીતે બાળકોને આમને સામને બેસીને ભણાવવાની તો મઝાજ કંઈ જુદી છે.”
મિત્રો આ છે મારી નજરે કરેલું ઑનલાઈન શિક્ષણનું ઍનાલિસિસ.આ ઍનાલિસિસ મેં મારી આસપાસ રહેતા શિક્ષકો સાથે વાત કરીને તથા મારી આસપાસ રહેતા વિદ્યાર્થીઓને જોઈને જ કરેલું છે.
ઑનલાઈન શિક્ષણને લીધે બાળકનું ઘરની બહાર જવાનું ઓછું થઈ જાય છે. જેને લીધે એને જે સૂર્યપ્રકાશ મળવો જોઈએ તે નથી મળતો.બાળકના શરીરને જે ચાલવાની,દોડવાની,કૂદવાની,ઊઠબેસ કરવાની કસરતો જે અજાણતાજ મળે છે તે નથી મળતી.શાળાના ક્લાસરૂમમાં બીજા વિદ્યાર્થીઓ સાથે બેસીને ભણવાની,મસ્તી કરવાની,વાતો કરવાની,બે પિરીયડ વચ્ચેના સમયમાં શિક્ષક આવે ત્યાં સુધી જે ધીંગામસ્તી કરવાની,એકબીજા સાથે ટીફીન શૅર કરવાની જે મઝા છે તે ઘરમાં બેસીને ભણવાથી નથી મળતી.શિક્ષકો સાથેના પ્રત્યક્ષ સહવાસથી વિદ્યાર્થી અને શિક્ષક વચ્ચે એક આત્મીયતાનો સેતુ સંધાય છે તે આ ઑનલાઈન શિક્ષણ પધ્ધતિમાં શક્ય નથી.આ રીતે ઑનલાઈન શિક્ષણ પધ્ધતિ શિક્ષકોથી લઈને વિદ્યાર્થીઓ માટે માનસિક અને શારીરિક રીતે બોજારૂપ છે.જ્યારે એમના મા બાપ માટે આર્થિક બોજારૂપ બની જાય છે.તો મિત્રો, આ અને આવા બીજા અનેક પાંસાઓ છે જે ઑનલાઈન શિક્ષણ પધ્ધતિની હીમાયતી નથી કરતા. તમારું શું માનવું છે?
લેખિકા : આરતી મરચંટ
મુંબઈ : કાંદીવલી.
![](https://janfariyadnews.com/wp-content/uploads/2020/08/Unknown-10-1017x1024.jpeg)
દિવસે દિવસે ઉમ્મર વધતી જાય છે.તોતેરમું (૭૩)બેઠું મને,હવે હું કંઈ નાની સુની થોડી છું.જ્યારે નવી નવી હતી હું ગલીએ ગલીએ રગેરગમાં ગરમ ખૂનની જેમ વહેતી હતી. કેટલાય નેતાની હોડમાં હતી.બાપુ જેવા બાપુ પણ મને દાવ પર મૂકી ને શહીદ થઈ ગયા.લોકો પચાવી ગયા મને એક ખુરશીની લાઈ માં લાઈ જેવા થઈ ચોંટી ગયા.પ્રગતીના નામે શૂન્યને ,ભાઈચારાના નામે તો દંગા,
તિરંગાની આનસાન રહી ગઈ ગીતોને ગાયનોમાં,જેમતેમ પચ્ચીસની થઈ તો પાછો લોકોમાં મારી યુવાનીનો જોશને આકર્ષણ જાગ્યું થોડો સમય તો મને લાગ્યું સુષુપ્ત માનવી જાગૃત થઈ ગયો..પણ ભાઈ ભાઈ ગજબ ભયો
…ઉમાશંકર જોશી લખી ગયા…
તેં શું કર્યું?
દેશ તો આઝાદ થાતાં થઈ ગયો, તેં શું કર્યું?
દેશ જો બરબાદ થાતાં રહી ગયો, એ પુણ્ય આગળ આવીને કોનું રહ્યું?
‘લાંચ રુશ્વત, ઢીલ, સત્તાદોર, મામામાશીના, કાળા બજારો, મોંઘવારી: ના સીમા!’ –
રોષથી સૌ દોષ ગોખ્યા, ગાળથી બીજાને પોંખ્યા.
આળ પોતાનેય શિર આવે ન, જો! તેં શું કર્યું?
આપબળ ખર્ચ્યું પૂરણ? જો, દેશના આ ભાગ્યમાં તેં શું ભર્યું?
સ્વાતંત્ર્યની કિંમત ચૂકવવી હર પળે; સ્વાતંત્ર્યના ગઢકાંગરા: કરવત ગળે. ગાફેલ, થા હુંશિયાર! તું દિનરાત નિજ સૌભાગ્યને શું નિંદશે?
શી સ્વર્ગદુર્લભ મૃતિકાનો પુણ્યમય તુજ પિંડ છે.
હર એક હિંદી હિંદ છે,
હર એક હિંદી હિંદની છે જિંદગી.
હો હિંદ સુરભિત ફુલ્લદલ અરવિંદ:
એ સ્વાતંત્ર્યદિનની બંદગી.
(ઉમાશંકર જોશી)
સ્વતંત્રતા એ શબ્દનો અર્થ જાણવા માટે ક્યારેય શબ્દકોષ ન ઉથલાવતા. એ શબ્દનો સાચો અર્થ અનુભવકોષમાં પડ્યો છે : એ શબ્દ પણ નથી, એક લાગણી છે, જે અનુભવી શકે એ અનુભવી શકે; ન અનુભવી શકે એના માટે એ બારાખડીમાં આવતા કેટલાક સંકેતોથી વિશેષ કશુ જ નથી.
પચ્ચીસ વર્ષમાં તો લાંચ રિશ્વત ,સત્તાનો દોર મામા માશી કે ભાઈ બહેન દીકરીઓના હાથમાં ચાલ્યો ગયો.મહેલો બંધાયા ને લોકો ફરી ગુલામ બનવા લાગ્યા.હિન્દુ મુસ્લિમ શીખ ઇસાઈ ના વાડા પડ્યા ને સત્તાદારોના હાથમાં નબળી કડી આવી ગઈ.સત્તા ચાલતી ગઈ ને માનવ આંખે પાટા બાંધી લોકશાહીની માળા મને વરમાળાની જેમ પહેરાવતો ગયો.ખાઈ પડી અમીર વધુ અમીર ગરીબ વધુ ગરીબ…ને પચાસ વરસ પૂરા કરી ભારતમાતા અર્ઘ શતાબ્દીના જસ્ન માં નાચવા લાગી.હું તેની પુત્રી આઝાદી પણ પાંચ દસકા પુરાની બની લોકોના હૈયામાંથી મારા ઉદભવનો આનંદ હવે ક્યાંય ન દેખાયો મને જન્મ આપનારા ભુલાયા.હવે તો મને ભોગવવારા જ રહ્યા ને બિચારી પ્રજા તે તો રહેંસાતી જ ગઈ.
આમને આમ સ્વતંત્રતા ને ખાદી ની જગ્યા એ મેડ ઈન ચાઈના ને યુ.એસ.એ ના રાસડા લેવાના શરૂ થયા .
લોકો શુદ્ધ અનાજની જગ્યા એ ઝહેર ખાવા લાગ્યા છે.બાળકોને નિંબધ આપ્યો આઝાદી પછીના પચાસમા વરસનું ભારત શું લખવું બાળકોએ?પ્રશ્ન બની રહ્યો?
મારી તો બધી જ માનસિકતા જ ધ્રુજી ગઈ છે.ધીરે ધીરે ચારે બાજુ થી ભીંસાતી હુ આશા કરતી થઈ કે ક્યાંક તો આ નેતાઓની વચ્ચે મને પ્રેમ કરનાર તો આવશે.તેના સુદર્શન ચક્રથી રક્ષણ કરવા.ક્યાક તો મારામાંથી જન્મેલા મારા પુત્ર ભારત નું નામ દેશ વિદેશમાં પ્રથમ લેવાશે.
સાંઈઠ મા એ મારા ગણતંત્ર દિવસ પર મને થોડી આશાના સંચાર મળ્યા..ગુજરાતમાં જાગેલા એક નેતાએ ભારતને લોકો સુધી પહોંચાડવાની ખેપ ભરી .
દસ વરસ થી આ નેતાએ *મારા પુત્ર ભારતને *ટોચના સ્થાને પહોંચાડવાની જુંબેશ શરૂ કરી.મૂળમાંથી ભારતની સફાઈ શરૂ થઈ ને દસ વરસમાં વિકાસ આગળ વધ્યો છે.યુ.કે, યુ.એસ.એ ,યુટોપિયા,ઈજીપ્ત,બ્રાઝીલ પૃથ્વીના
ખૂણે ખૂણે હવે ભારત નું નામ છે.
આજ મારા ૭૩માં જન્મ દિવસ પર એટલું જરૂર કહીશ કે ભારતના શહીદો ને મારા પ્રણામ અને શહીદોના સ્મારક *વોર મેમોરિયલ *બનાવનાર વડાપ્રધાન નરેન્દ્રમોદીને સલામ.કોરોના વોરિયરોને સલામ..
આજની મારી કવિતા…
સ્વતંત્ર દિવસ
ચાલો ઉજવી લઈએ ,
ગુલામીનો દિવસ,
કાલે પાછો આઝાદીનો દિવસ,
તોંતેર વરસે કહેશું
સોનાનો દિવસ,
અમે આઝાદ ભારતીય
નમી લઈએ તિરંગાને-
આજનો દિવસ
પછી તો છેજ……
ભાજપન્ કોંગ્રેસ ,આપ,
જાત ને પાતના દિવસ,
વિતી જાશે એમ જ દિવસો
સામાન્ય માનવીના..,
દાળ ને ભાત,દૂધ ને દહી
શોધવામાં દિવસ……..
પાછો એક દિવસ..,
સ્વતંત્રતાનો દિવસ
જયશ્રી પટેલ
૧૪/૮/૨૦૨૦
![](https://janfariyadnews.com/wp-content/uploads/2020/08/Unknown-9-1-821x1024.jpeg)
મારા તરફથી વિનંતી કે સંપ ત્યા જંપ ને હમેશાં યાદ રાખશો.હું ક્યારેય વૃદ્ધ નહિ દેખાઉ.મને એક દિવસ નહિ હંમેશ યાદ રાખશો.
આઝાદી
જયશ્રી પટેલ…૨૬/૧/૨૦૨૦
રામજી
કેદારનાથમાં બધાં અલગ ટેન્ટમાં હતાં છતાં જાણે એવું લાગતું હતું કે બધાં પ્રવાસીમિત્રો એટલા નજીક છે કે એકનો શ્વાસ એ બીજાનો ઉચ્છવાસ! ગદ્દગદ્દ હૈયા અને અરસપરસ કરેલ વ્યવહારને કારણે શરમ અનુભવતાં સૌ અર્ધભાન અવસ્થામાં હતાં, ત્યાં “અલ્લા હો અકબર” નો ધીમો અવાજ સંભળાયો.
મહાદેવના સ્થાનમાં મુસ્લિમ? અવાજની દિશામાં આગળ વધતાં જતાં હતાં તેમ અવાજ મોટો થતો જતો હતો. પથરાયેલ ટેન્ટના છેવાડે આવ્યાં તો સમજાયું, આ તો શેરપા રામજીનો ટેન્ટ છે. નક્કી ત્યાં કોઈ ઘૂસી ગયું છે. સાગરે ટેન્ટ ભણી મક્કમ ડગલાં ભર્યા.
તે થોડીવારમાં એક વ્યક્તિનો કોલર પકડી બહાર ઢસડી લાવ્યો. બધાનું દિલ જાણે પાંસળી તોડીને બહાર આવી ગયું! “રામજી? તું ગદ્દાર? અમને ગંધ સુધ્ધા ન આવી તારા ઈરાદાની! તું કોણ છે? અહીં કેમ આવ્યો છે?”
સાગરનાં મજબુત હાથમાંથી છટકવું રામજી, સોરી એક ગદ્દારના માટે સહેલું તો હતું નહિ. લોહીની સરવાણી એક-બે જગ્યાએથી નીકળતી હતી એ જોતાં એટલું તો ચોક્કસ હતું કે સાગરે તેની સારી એવી ધોલધપાટ કરી છે.
“હું હુસેન. આઈ એસ આઈ એસ એજન્ટ. હા, અહીં તમને નુકશાન પહોંચાડવા, ડર પેદા કરવા અને અમારો ગઢ મજબુત કરવા આવ્યો હતો. શરુઆતમાં તમને બધાને અંદર-અંદર ઝગડતા જોઈને આનંદ અનુભવતો હતો કે મારો ઈરાદો પૂરો કરવામાં બહુ મહેનત નહીં કરવી પડે. અમારી સંસ્થાને હિન્દુ ધર્મસ્થાને એક સ્થાનક ઉભું કરવું છે જેથી કોઈને શક ન જાય. શેરપા બનીને મદદ કરવાના બહાને લોકોના મનની વાત જાણવાનો મારો હેતુ તો સિદ્ધ થયો.
“પરંતુ તમને મદદ કરતા તમારી એટલો નજીક આવી ગયો છું કે હવે મને અલ્લાહ અને ઈશ્વર એક જ દેખાય છે. નુકશાન પહોંચાડવા આવ્યો હતો પણ તમને મદદ કર્યા પછી અગાધ આનંદ અનુભવું છું. હા, જીવતો પહોંચ્યો તો મારા બોસને જરુર કહીશ કે હિન્દુસ્તાનમાં સરહદે રક્ષા કરતાં ખડકાયેલાં જ સૈનિકો નથી પણ એનામાં વસતાં એકે એક નાગરિકના દિલમાં સાહસ, શાંતિ અને પ્રેમનો તિરંગો લહેરાય છે. તેમને કોઈ પણ ક્ષેત્રે હરાવવું અશક્ય છે. હું તમારો ગુનેગાર છું. મેં તમને છેતર્યા છે. તમે જે સજા આપશો તે અલ્લાહની શેહશરમમાં માથે ચઢાવું છું.”
બધાની સેવા કરતા આખી રાત જાગ્યો હતો તે આજ રામજી ઉર્ફે હુસેન છે? હજી તો બધાનાં વિચારોના મોજા અથડાઈને કિનારા પર આવે ત્યાં સનનનન કરતી બંદૂકની ગોળી આવી, હુસેનની છાતીને વીંધતી ક્યાંક ખોવાઈ ગઈ. હુસેનનું કાળજું વીંધાયું, તેનું શરીર પવિત્ર ધરતીને અડે તે પહેલા જીભનો છેલ્લો સળવળાટ “જય ભોલેનાથ”.
એક નાનો ધરતીકંપનો આંચકો અનુભવાયો, જાણે ભોલેનાથને ન ગમ્યું, “એક વાલીયા લૂંટારાને ઋષિ બનવાનો મોકો ન મળ્યો!” જોરદાર વરસાદની શરુઆત થઈ, રસ્તાઓ પર જોતજોતામાં નાના ઝરણાં વહેવા લાગ્યાં જાણે હુસેનનાં પ્રશ્ચાતાપના આંસુઓ તેના બદઇરાદાને ધોતાં હોય!
વંદના વાણી*”
ફોટા
(૧). આરતી મરચંટ.કાંદિવલી.મુંબઈ
(૨) જયશ્રી પટેલ
(૩) વંદના વાણી
ઑનલાઈન શિક્ષણ પધ્ધતિનું ઍનાલિસીસ.
આજે સાહિત્ય વિભાગ મા ગ્રુપ ના નિર્ણાયકોની રચનાઓ…………
“મમ્મી……! બહુ માથું દુખે છે,આંખો ખેંચાઈ છે અને પીઠ પણ બહુ દુખે છે.ઓહ ગોડ…….!આટલા બધા કલાકો લૅપટોપ સામે બેસવાનું અને પાછું ટીચરે શું ભણાવ્યું , કંઈજ સમજાયું નહીં.
(આ સંવાદ ૮-૯ ધોરણમાં ભણતા વિદ્યાર્થી અને એની મમ્મી વચ્ચેનો છે.)
“અવિર…..!! તને કેટલીવાર કહ્યું સીધો બેસ,અહીં મારી બાજુમાં બેસ. જો તને ટીચર બોલાવે છે.અરે! ઉપર સ્ક્રીન પર જો.ઓહો! અવિર ,તને કહ્યુંને હમણાં ગૅમ નહીં રમવાની.હમણાં તો આપણા આ લૅપટોપ પર સ્કૂલ ચાલુ છે ને,એટલે હમણાં સ્ટડી કરવાની અને પછી ગૅમ રમવાની.ઓકે?”
“પણ મમ્મી મને ભૂખ લાગી છે.” “અરે! હમણાં તો દૂધ નાસ્તો કર્યોને. એટલીવારમાં તને પાછી ભૂખ લાગી ગઈ?”
“અરે! ના ના મમ્મી સુસુ આવી છે.જાઉં?”
“ઓહ ગૉડ! આ ઘરમાં બેસીને ઑનલાઈન સ્ટડી કરતાં તો છોકરાંઓ સ્કૂલમાં જઈને ભણે એજ સારું. ટીચર પાસે ભણે તો ખરાં. આ ઘરમાં તો છોકરાંઓ અમને મમ્મીઓને ગાંઠતાજ નથી.”
(આ સંવાદ મમ્મી અને એનો સિનિયર કે.જી.માં ભણતા દિકરા વચ્ચેનો છે. )
“જો વિરેન, હું નવમાં ધોરણમાં છું અને આજે મને મેથ્સનું ઈમ્પોર્ટન્ટ ચેપ્ટર ભણાવવાના છે.જો એ મિસ થશે તો મને નહીં ચાલે.એટલે આજે દસ થી બાર લૅપટોપ પર હુંજ બેસીશ.”
“સૉરી સલોની,તું નવમાં ધોરણમાં છે તો કંઈ તારુંજ ભણવાનું ઈમ્પોર્ટન્ટ નથી. હું પણ સાતમાં ધોરણમાં છું અને મારે પણ આજે સાયન્સમાં ફીઝીક્સનું બહુ ઈમ્પોર્ટન્ટ ચેપ્ટર ભણવાનું છે.અને મને પણ એ મિસ થશે તો નહીં ચાલે.એટલે લૅપટોપ પર તો હુંજ બેસીશ.”
“અરે! સાંભળો છો સલોનીના પપ્પા? આ બંને છોકરાંઓને ઑનલાઈન ભણવાનો સમય એકજ છે. હવે બંનેને કઈ રીતે સાથે ભણાવવા? જો શક્ય હોય તો લૉન લઈને બીજું લૅપટોપ લેવાતું હોય તો લઈ લો ને……!”
“બોલી વળી,લૉન લઈને બીજું લૅપટોપ લઈ લો; ના ના પૈસા તે કંઈ ઝાડ પર ઊગે છે? અહીં મારા આટલા પગારમાં મહીનાના પચ્ચીસ દિવસ માંડ માંડ નીકળે છે.મહીનાના છેલ્લા પાંચ દિવસ હું કેવી રીતે કાઢું છું એ તો હુંજ જાણું.અને હજી આ પહેલા લૅપટોપનાજ હપ્તા ભરાયા નથી,ત્યાં બીજું લૅપટોપ વળી ક્યાંથી લઉં? અને હજી તો બંનેની સ્કૂલની ફી પણ ભરવાની છે.મારી જાત વેચી નાખીશને તો પણ તમારી માંગણીઓ તો ક્યારેય પૂરી નહીં થાય.એય! વિરેન અને સલોની, બેઉ જણાં કાન ખોલીને સાંભળી લ્યો.આ એક લૅપટોપ પર ભણવું હોય તો ભણો. નહીં તો છોડી દ્યો ભણવાનું. અત્યારે આ લૉકડાઉનના સમયમાં એક તો અડધો પગાર મળે છે.એટલે મારી પાસે બીજું લૅપટોપ ખરીદવાના પૈસા નથી સમજ્યા.”
(આ સંવાદ છે એક મધ્યમવર્ગીય પરિવારના સભ્યો વચ્ચેનો.)
(અને હવે છેલ્લો સંવાદ જોઈએ ,ઑનલાઈન ભણાવતા શિક્ષિકા અને એના પતિ વચ્ચેનો.)
સુમિત….! આજે તો તમારે જમવામાં ફક્ત દાળ ભાતથીજ ચલાવવું પડશે. કારણ સવારે આઠ થી ચાર તો મારી સ્કૂલજ છે વચ્ચે એક કલાકનો બ્રેક છે.એમાં હું ફક્ત રસોઈમાં દાળ ભાતજ બનાવી શકીશ. કારણ એ એક કલાકના બ્રેકમાં મારે આપણી સિમરનને પણ ઑનલાઈન પર એની ક્લાસ ટીચર સાથે પૅરેન્ટસ મિટીંગ છે તે અટેન્ડ કરવાની છે.સાચું કહુંને તો આ ઑનલાઈન ભણતર એટલે એકદમ વર્સટ સિસટમ છે. આટલા બધા કલાક કાનમાં ઈયરફોન લગાવીને બાળકોને ભણાવવું એટલું અઘરું છે.એના લીધે મારા કાનથી લઈને મગજની બધી નસોમાં દુખાવો થઈ આવ્યો છે.એક સાથે આટલા કલાક બેસીને પીઠ અને કમ્મરની તો જે હાલત થઈ ગઈ છે કે ન પૂછો વાત.મારી એક ફ્રેન્ડને તો રીતસરની ઓર્થોપેડીકની ટ્રીટમેન્ટ લેવી પડી.એમાંય પાછું દરેક વિષયના દરેક પાઠનું પ્રેઝન્ટેશન લખીને તો બનાવવાનું,પાછું બોલીને પણ અપલૉડ કરવાનું.આટલા બાળકોનું અસાઈન્મેન્ટ ચેક કરવાનું.આટલું બધું કર્યા પછી પણ સામે બાળક કેટલું સમજ્યું,એ તો રામ જાણે.સ્કૂલમાં પ્રત્યક્ષ રીતે બાળકોને આમને સામને બેસીને ભણાવવાની તો મઝાજ કંઈ જુદી છે.”
મિત્રો આ છે મારી નજરે કરેલું ઑનલાઈન શિક્ષણનું ઍનાલિસિસ.આ ઍનાલિસિસ મેં મારી આસપાસ રહેતા શિક્ષકો સાથે વાત કરીને તથા મારી આસપાસ રહેતા વિદ્યાર્થીઓને જોઈને જ કરેલું છે.
ઑનલાઈન શિક્ષણને લીધે બાળકનું ઘરની બહાર જવાનું ઓછું થઈ જાય છે. જેને લીધે એને જે સૂર્યપ્રકાશ મળવો જોઈએ તે નથી મળતો.બાળકના શરીરને જે ચાલવાની,દોડવાની,કૂદવાની,ઊઠબેસ કરવાની કસરતો જે અજાણતાજ મળે છે તે નથી મળતી.શાળાના ક્લાસરૂમમાં બીજા વિદ્યાર્થીઓ સાથે બેસીને ભણવાની,મસ્તી કરવાની,વાતો કરવાની,બે પિરીયડ વચ્ચેના સમયમાં શિક્ષક આવે ત્યાં સુધી જે ધીંગામસ્તી કરવાની,એકબીજા સાથે ટીફીન શૅર કરવાની જે મઝા છે તે ઘરમાં બેસીને ભણવાથી નથી મળતી.શિક્ષકો સાથેના પ્રત્યક્ષ સહવાસથી વિદ્યાર્થી અને શિક્ષક વચ્ચે એક આત્મીયતાનો સેતુ સંધાય છે તે આ ઑનલાઈન શિક્ષણ પધ્ધતિમાં શક્ય નથી.આ રીતે ઑનલાઈન શિક્ષણ પધ્ધતિ શિક્ષકોથી લઈને વિદ્યાર્થીઓ માટે માનસિક અને શારીરિક રીતે બોજારૂપ છે.જ્યારે એમના મા બાપ માટે આર્થિક બોજારૂપ બની જાય છે.તો મિત્રો, આ અને આવા બીજા અનેક પાંસાઓ છે જે ઑનલાઈન શિક્ષણ પધ્ધતિની હીમાયતી નથી કરતા. તમારું શું માનવું છે?
લેખિકા : આરતી મરચંટ
મુંબઈ : કાંદીવલી.
“
![](https://janfariyadnews.com/wp-content/uploads/2020/08/Unknown-11.jpeg)