14 મે,2023 ” વિશ્વ માતૃ દિવસ ”
સુજ્ઞ વાચકો,
વિશ્વ માતૃ દિવસે વિશ્વ ની હયાત અને સ્વર્ગે સિધાવેલ માતાઓ ને નત મસ્તક વંદન…..
જન ફરિયાદ દેશ વિદેશ સાપ્તાહિક 1996થી દેશ વિદેશના સમાચારો સાથે સાહિત્યિક સર્જકોની રચનાઓ ભારતીય સંસ્કૃતિ પરંપરાઓ અને વાર તહેવારે પ્રસિદ્ધ કરતું આવ્યું છે જેને ધ્યાનમાં લઈને કર્તવ્યના ભાગરૂપે વિશ્વ માતૃ દિવસે દેશ વિદેશના 250 થી વધારે સાહિત્યિક સર્જકોની રચનાઓ ની આ ઈ બુક અમો બહાર પાડી રહ્યા છીએ જે સૌ સાહિત્યિક સર્જકને માતૃ ઋણ અદા કરવાનો એક સુંદર અવસર મળશે અને વાચકો માટે પ્રેરણાદાયી સ્તોત્ર બની રહેશે..સાહિત્ય સંગીત નું વિશ્વ આયોજક કૌશિક શાહ,રાજુલ શાહ નું અમારા અખબારો માં સહયોગી સાહિત્યિક સર્જક પ્રસિદ્ધિ સહયોગી તરીકે, અવિરત આલેખન ને પ્રોત્સાહિત કરનારા સર્જકો નો આ માતૃ વંદના નો ગદ્ય.પદ્ય રચનાઓ નો ધોધ આ અમારી પ્રસિદ્ધ થઈ રહેલ બુક માં માતૃત્વ નો તરવરાટ ઊભો કરશે અને તમામ લેખકો માં એક નવો જોમ અને જુસ્સો આવી નવીન માતૃત્વ લેખમાળા બની રહેશે..દેશ વિદેશ ના નામી સર્જકો એ પોતાની કૃતિ અહી રજૂ કરી છે.. જેમાંના કેટલાક સર્જકો પોતાની વિડિયો રચના પણ અમોને અમારી યુ.ટ્યુબ ચેનલ ઉપર પ્રસારિત કરવા મોકલી છે..સૌ માતૃ પ્રેમી કર્તવ્ય નિષ્ઠ સર્જકો ને માતૃ કલમ માં પોતાના વિચારો ની સહી પૂરી સુંદર રચનાઓ આપવા બદલ સો સો સલામ….
NOG સાહિત્ય સરિતા ( ગાંધીનગર)
ગ્રુપ: આયોજક : પ્રદીપ રાવલ,મીનાક્ષી રાવલ
સાહિત્ય સંગીત નું વિશ્વ.(અમેરિકા)
ગ્રુપ : આયોજક : કૌશિક શાહ,રાજુલ શાહ
***************************************
ન્યૂઝ ઓફ ગાંધીનગર દૈનિક (૨૦૧૪)
જન ફરિયાદ દેશ વિદેશ સાપ્તાહિક(૧૯૯૬)
તંત્રી : પ્રદીપ રાવલ
મેનેજીંગ તંત્રી : મીનાક્ષી રાવલ
નિવાસી તંત્રી( અમેરિકા: કૌશિક શાહ
નિવાસી તંત્રી( ઓસ્ટ્રેલિયા : વૈભવી જોષી)
નિવાસી તંત્રી (કેનેડા)સુરેશ જાની
ઇન્ટરનેશનલ પ્રમોટર (નિવાસી તંત્રી યુ.કે : પૂજા રાવલ
(Janfariyadnews.com (ન્યૂઝ પોર્ટલ & યુ ટ્યુબ સોશિયલ મીડિયા ન્યૂઝ ચેનલ)
www. janfariyadnews.com
Regd.office,published : Guj.Govt Press Block : 677/2 ,GH Type, Sector – 8,Gandhinagar.Pincode : 382007(Gujarat.INDIA)
Email : prdpraval42@gmail.com
Email : prdpraval@yahoo.co.uk
Contact : +91 9824653073,9537656922
10052023 List for 40 Padhy Rachna
10052023 List for 40 Gdhay Rachana
(As above link open in new tab & download ,convert to pdf…..u can watch all ગદ્ય,પદ્ય લેખક ફોટોગ્રાફ નામ સાથે)
GN_199-10-5-23 Colour******************************************
તારીખ : ૧૦/૫/૨૦૨૩ (પ્રથમ દિવસ)
14 મે 2023 વિશ્વ માતૃ દિવસ નિમિત્તે માતૃ વંદના સપ્તાહ ઉજવણી ના ભાગ રૂપે આજ 10 સાહિત્યિક સર્જક ની ગદ્ય રચનાઓ અને 41 સર્જકો ની પદ્ય રચનાઓ નીચે મુજબ છે..
1) રાજુલ કૌશિક(અમેરિકા)
મા.
સમગ્ર સંસારનો સાર એક શબ્દમાં સમાઈ જાય એ છે, ‘મા’
‘મા’નાં કેટલાં સ્વરૂપ!
સૌ પ્રથમ શક્તિરૂપા જગતજનની મા…જેમના પ્રત્યે મારી મા અને પપ્પાને અપાર આસ્થા હતી.
પ્રથમ પ્રણામ આજે એ પરમશક્તિને.
મારી મમ્મી… એનાં માટે તો પાનાંઓમાંય ન સમાય એટલું કહેવું છે, પણ એનાં માટે બે શબ્દ..
સ્વયંસિદ્ધા અને શતરૂપા.
મમ્મી અગિયાર વર્ષની હતી ત્યારે ન કળાય એવી બીમારીને લીધે એની મા અવસાન પામી. એ સમયે એટલી સુવિધા નહોતી કે, ફોન કરીને તાત્કાલિક ડૉક્ટરને બોલાવી શકાય. એ રાત્રે મારી મમ્મીએ ડૉક્ટર બનવાનો નિશ્ચય કર્યો. અનેક વિટંબણા, અનેકાધિક સમસ્યાઓની સામે ટકીને અગિયાર વર્ષેની ઉંમરે સ્વયંને આપેલું વચન નિભાવ્યું. માટે એ સ્વંયંસિદ્ધા.
મમ્મીએ નાનપણમાં એની માને ખોઈ હતી. મા વગર મોટાં થવું કેટલું અઘરૂં છે એવું જ્યારે એને પૂછ્યું છે ત્યારે એની આંખમાં ઉદાસી જોઈ છે. એ એનાં જીવનની સૌથી મોટી ખોટ હતી, જેનાં લીધે લાગણીથી છલોછલ હોવા છતાં હૃદયના કોઈ ખૂણે સાવ સૂની હતી…મા વગર અનેકવાર, અનેક વાતે એણે ખોટ અનુભવી હશે, એણે ક્યારેય કોઈ ખોટનો અનુભવ અમને થવા નથી દીધો.
મા હતી સાથે એ ડૉક્ટર હતી. પરિવાર, સંસાર અને સમાજને પ્રત્યેક સ્વરૂપે સંપૂર્ણ સમર્પિત થઈને એણે કર્તવ્યનિષ્ઠતા નિભાવી છે. એટલે એને શતરૂપા જ કહીશ. Love you Maa.
બીજી એક મા… અમારી શારદાબા.
એક એવી યશોદા જેણે અતિ મમતાથી અમને મોટાં કર્યાં. દ્વાપર યુગથી માંડીને આજ સુધી શ્રી કૃષ્ણનાં નામ સાથે એક નામ જોડાયેલું છે- યશોદા. યશોદા ત્યારે હતી અને વર્તમાન યુગમાં પણ છે…
આમ તો શારદાબા, એ નહોતી અમારી નાની કે નહોતી દાદી, પણ નાની અને દાદીની જેમ એણે સ્નેહ આપ્યો.
મારી મમ્મીની સાથે સાથે, મમ્મીની જેમ આંગળી પકડીને અમને ચાલતાં શીખવ્યું. જીવનની રીત શીખવી. આજે મધર્સ ડે પર એ યશોદા, અમારી શારદાબાને પ્રણામ.
ત્રીજી મા….મારાં મમ્મીજી.
એક નાજુક છોડને એનાં મૂળસોતો ઉખાડીને અલગ વાતાવરણમાં રોપીએ તો શક્ય છે કદાચ એ કરમાઈ જાય. એમ એક ઘરમાં ઉછરેલી છોકરી પરણીને બીજા ઘેર જાય ત્યાં રીતરિવાજ,પરંપરા, વ્યહવાર અલગ હોય ત્યારે, “ભલે તું તારાં મૂળથી દૂર જુદા કુળમાં આવી. તને એ ધરતી નહીં મળે, પણ અમારા પ્રેમનું ખાતર તને અહીં મૂરઝાવાં નહીં દે.” આવા શબ્દોની આળપંપાળ વગર મમ્મીજીએ પ્રેમથી સાચવી લીધી. એમના માટે ‘મમ્મી’ સિવાય બીજો કોઈ ભાવ કે શબ્દ મનમાં આવ્યો નથી.
આજે મમ્મીજીને પણ પ્રણામ.
રાજુલ કૌશિક(અમેરિકા)
2) પ્રીતિ શાહ – સેનગુપ્તા(અમેરિકા)
અદૃશ્ય દેવદૂત-
જીવનના પ્રવાહમાં વહેતાં,તરતાં-ડૂબતાં, ક્યારેક એક ઘડી પણ પાછું વાળીને જોઉં છું તો લાગે છે, કે બધું છૂટતું ગયું છે- દેશ, શહેર, ઘર, મા-બાપ અને જીવ પણ જાણે કશા પણ વગર ચલાવી લેતો થઈ ગયો છે. ને તોયે, માતા વગરનું જીવન જાણે સંદર્ભ વગરનું થઈને રહ્યું છે. અસંખ્ય વર્ષો થઈ ગયાં નમાયાં થયે, છતાં મનમાંથી ક્યાં જાય છે રોષનો ફરિયાદનો સૂર.
માતા આસપાસ હોય છે ત્યારે એ ખ્યાલ નથી આવતો કે એમની પાસે આપણે કેટલું પામતાં હોઈએ છીએ. માતા જન્મદાત્રી જ નહીં, જીવનદાત્રી હોય છે. હું હંમેશાં કહેતી આવી છું કે આદર્શવાદ મને પિતા પાસેથી મળ્યો, ને માતા પાસેથી મને મળ્યો સૌંદર્યવાદ. જે બધું સુંદર છે, કળાત્મક છે તેને માણવાની, સમજવાની મારી દૃષ્ટિ એમના વ્યક્તિત્વ અને એમના વિવિધ કૌશલ્ય દ્વારા આપોઆપ જ, બાળપણથી જ ખુલતી ગઈ.
અનેકવિધ કળા પ્રત્યેનો અભિગમ ભારતના સંદર્ભે શરૂ થયેલો, ને પછી પરદેશમાં વસતી થઈ ત્યાં પાશ્ચાત્ય શૈલીઓના સંદર્ભે પણ એ વ્યાપક બન્યો. એમણે બીજ રોપ્યું એ પાંગર્યુ, એમણે ધ્યાન દોર્યું તો મન-બુદ્ધિને દિશા મળી.
એમને ઘણી બાબતોનો શોખ, ઘણી બાબતોની કોઠાસૂઝ, બુદ્ધિપૂર્વકની વિનોદ-વૃત્તિ. લોકો એમની સલાહ લે, ને દાક્તરો એમની સાથે ચર્ચા કરે. રસોઈવાળા ઘરમાં, રસોડામાં ગયા વગર એ અન્નપૂર્ણા જેવાં બન્યાં. હૃદયમાં ખૂબ સ્નેહ-ભાવ છતાં માતાને કોઈ સંપૂર્ણપણે જાણતું હોય છે? આપણે માટે તો એ કેવળ માતા હોય છે, જાણે વ્યક્તિ નહીં.
જીવનમાં બે પરિબળોથી મારું જીવન ઘડાયું- સ્નેહ અને શિસ્ત. એક તરફ જીવ ખૂબ લાગણીપ્રધાન હતો, પણ પરદેશમાં વસી ત્યારે માનસિક હિંમત પણ વિકસી. એ મારી ચિંતા તો ઘણી કરતાં, પણ મારા મનની મક્કમતા જોઈને અંદરોઅંદર ખુશ પણ થતાં. અમેરિકાથી નિયમિત રીતે હું એમને કાગળ લખતી. કુલ છસો-સાડા છસો તો લખ્યા જ લખ્યા જ હશે. જ્યારે હું અમદાવાદ જાઉં ત્યારે મારી પાસે જ ફડાવે. જાતે ફાડતાં કે ફેંકી દેતાં એમનો જીવ ના ચાલે.
મારા જીવનમાંથી મમ્મી બહુ વહેલાં જતાં રહ્યાં- હું બરાબર સ્થાયી થાઉં કે કૈંક પાંગરું તે પહેલાં. મારા સહૃદયી પતિને એ ચારેક વાર મળેલાં, ને એમને એ ઘણા ગમી ગયેલા. મારી ખૂબ કાળજી એ લેશે એવી એમને પાકી ખાતરી થઈ હતી, પણ મને પાકી ખાતરી છે, કે કોઈ અદૃશ્ય દેવદૂતની જેમ, એ પોતે જ મને સાચવે છે. નહીં તો કઈ રીતે બચી હોત હું અત્યાર સુધી?
પ્રીતિ શાહ – સેનગુપ્તા(અમેરિકા)
3) નિશા બુટાણી (સ્વીટ્ઝર્લેન્ડ)
હિસાબ લગાવીને જોઈ લો, દુનિયાના દરેક સંબંધમાં કંઈક ઓછુંવતું નીકળશે ફક્ત એક માતાનો જ પ્રેમ છે જે બીજા બધા સંબધોથી નવ મહિના વધુ નીકળશે.
કોઈ ગર્ભવતી સ્ત્રી જયારે તેના પેટમાં રહેલ બાળકની પહેલી લાતનો અનુભવ કરે છે, ત્યારથી પોતે માતા બનવાના અનુભવનો આનંદ લેવા લાગે છે. એકવાર એ લાતના અનુભવ પછી મા ઊંઘમાં પણ સજાગ રહે છે, જેથી તે તેનાં બાળકની બીજી લાતનો અનુભવ ખોઈ ના બેસે.
બાળકના જન્મ પછી જયારે માતા બાળકને સ્તનપાન કરવાતી હોય ત્યારે એક સ્તનથી દૂધ પીતું બાળક બીજાં સ્તન પર પાટા મારતું હોય છે. એક મા જ તો છે જે પાટા ખાઈને પણ પેટ તો ભરાવી શકે.
મા સહાનુભૂતિ છે, લાગણી છે, એક અહેસાસ છે. બચપણને યાદ કરીએ એટલે સૌથી પહેલાંમા યાદ આવે. પોતાનું બાળક જમવા બેઠું હોય અને જેવી તેની નજર આજુબાજુ ફરે સૌથી પહેલાં મા સમજી જાય કે તેના બાળકને મીઠું જોઈએ છે કે લીંબુ. રોટલી બનાવતી વખતે માના હાથમાં ખણકતી બંગડી, ઉતાવળે કામ પતાવતી માના પગનાં ઝાંઝરનો ઝણકાર, તેના પાલવથી મોઢું લૂછતાં સમયે લીધેલી તેની સુગંધ, કપાળે ઝગમગતો ચાંદલો અને ક્યારેય માથાના અંબોડામાં નાખેલું એક ગુલાબ, જેનાં હૈયામાં હેત અને આંખોમાં આશીર્વાદ, તેવું છે એક માનું રૂપ.
ખૂબ કોમળ લગતી માના બાળકો સામે કોઈ એક આંગળી તો ચીંધી જુવે, એ કોમળ મા જગદંબાનું રૂપ લેતાં પણ ખચકાશે નહીં. નાનું બાળક ખેતરમાં રમતું હોય અને અચાનક તેની બાજુમાં લાંબો કાળો ડરામણો સાપ આવી જાય, ખેતરમાં કામ કરતી એ સામાન્ય લાગતી માનું ધ્યાન જાય અને દોડતી આવીને એ સાપને પૂંછડીએથી પકડી હવામાં ફગાવી દે, આવા તો અનેક કિસ્સાઓ ગામની સીમમાં સાંભળવા મળશે.
બીજી એક વાતની પણ મેં નોંધ લીધી છે, માની લો કોઈ એક ઘરમાં ત્રણ ખાવાવાળા હોય અને પ્લેટમાં મીઠાઈનાં બે જ ઢેફલાં હોય ત્યારે ત્યાં રહેલ મા એમ જ કહેશે કે, મને તો આજે મીઠાઈ ખાવાની જરાય ઇચ્છા નથી. પોતાના ઘરના તેનો આનંદ ઉઠાવે તે માટે એક મા ઘણીવાર આવું ખોટું પણ બોલતી હોય છે. જરુર પડે તમને ખીજાશે પણ ખીજાઈને પોતે જ રડશે..તે મા.
પોતાની બધી ખુશી, મહત્વકાંક્ષા, પ્રેમ, હેત બાળક પર ન્યોછાવર કરી દે તે મા.
જોકે માતા પિતાના અતૂટ પ્રેમનો મતલબ આપણે જયારે માતા-પિતા બનીએ ત્યારે જ સમજી શકીએ .
Mother’s Day પર દુનિયાની દરેક માતાને મારા વંદન
નિશા બુટાણી (સ્વીટ્ઝર્લેન્ડ)
4) ભરત સાંગાણી.(અમદાવાદ)
સંવેદના મૂર્તિ મા
માનું હેત એટલે પ્રેમની ગંગાનું વહેતુ ઝરણું. તેમાં ચરણ પખાળી બાળ પવિત્ર બને.
મા નવ મહિના પેટનો ભાર આનંદ સાથે ખમે અને જન્મ આપી સંતાનના ઉછેર માટે જાતને ઘસતી રહે. પોતે ભૂખી રહી વહાલથી જમાડે હોઠ પર મુસ્કાન સદા, હંમેશાં એવો ભાવ કે મારાં બાલુડાંને કોઈ તકલીફ ન પડે.
દરેક મા બાળકનાં સ્વરૂપ- અપંગ,મેન્ટલી રિટાર્ડેડ કે સ્વસ્થ હોય તે પ્રત્યે તેના મનમાં કોઈ ભેદ નહીં. દીકરાની મર્યાદાઓને સહજ સ્વીકારે અને સક્ષમતાને ઉમળકાથી આવકારે એટલે મા.
ડાઇનિંગ ટેબલ પર બેસી જમતાં હોઈએ અને પાણી પીવાની ઈચ્છા થાય ને ત્યાં મા પાણીનો ગ્લાસ લઈને આવે, એમ લાગે કે માને કંઈ કીધા વગર, મારા મનની વાત ખબર કેવી રીતે પડી જાય છે?
તેના વિચારોમાં સદા સંતાનની પ્રગતિ, વેદના અને વમળોને અગત્યતા. પોતાની જરૂરિયાતોને ક્યારેય અગત્યતા નહીં.
દીકરો જમે અને પેટ માનું ભરાય. પોતે ગમે તેટલી થાકેલી હોય, પગ દુઃખતાં હોય, તો પણ નિશાળેથી આવતાં કે કામ પરથી ઘરે આવતા, પોતાના સંતાન irrespective of their age તે તેનાં જમવાની કે નાસ્તાની કે ચા બનાવવાની તૈયારી કરી તેને પીરસશે.
વજન ઘટાડવું હોય તો મા સામે જમાય નહીં. કેમ ભૂખ્યો રહે છે કહીને બે રોટલી વધુ પીરસશે.
મા સંવેદનાની મૂર્તિ છે. જિંદગીભર ઓછું સૂવે છે, દીકરાઓના અરમાનો માટે જાગે છે. મા કદી થાકતી નથી.
ઘરના એક ખૂણે તે ચુપચાપ રડી લેશે પણ સામે તો તે હસતી હસતી આવશે.
તેને સંતાનની ભૂલ દેખાતી નથી, હશે કહીને વાત વાળી લેશે, હળવેથી કહેશે, બેટા, બીજીવાર ધ્યાન રાખજે.
તેનાં હાથ ભલે ધ્રુજતા હોય, પણ સદાય મજબૂત આશીર્વાદ આપતી રહે છે.
મારા અણુ અણુથી પરિચિત તેને કશું કહેવું નથી પડતું, શબ્દોની તેને જરૂર નથી આંખમાં આંખ પરોવી મનની વાત જાણી લે છે, તે મા છે.
પ્રભુ પાસે પણ પોતાનાં માટે કશું માગતી નથી, સંતાનોની સફળતા માટે જ પ્રાર્થના કરે છે.
સુઈ જઈએ એટલે હળવેથી ઓઢવાનું ઓઢાડી દે છે અને અમી નજરથી મીઠી નીંદરમાં પોઢેલા બાળકને જોઈ હળવા સ્મિત સાથે હળવેથી દરવાજો બંધ કરી નીકળી જાય છે. ક્યાંય વચ્ચે નથી આવતી.
માના પ્રેમવિશ્વમાં બાળકનું જતન થાય છે.
માની વાત કરતાં પ્રેમાળ મમ્મી માટે લાગણીઓ હૃદયથી છલકે છે, કવિના શબ્દો યાદ આવે છે:
“રોટલીની કોરથી ડબ્બામાં ઘી ઝર્યું લાગે છે,
ટિફિન આજે ચોક્કસ મા એ ભર્યું લાગે છે.
ભરત સાંગાણી.(અમદાવાદ)
5) મોહનભાઇ પરમાર “આનંદ”(વડોદરા)
જનનીની જોડ સખી નહી જડે રે લોલ.
રસાસ્વાદ .. “જનનીની જોડ ”
કવિશ્રી: દામોદર ખુશાલદાસ બાટોદકર
આસ્વાદ: મોહનભાઈ આનંદ
મીઠા મધુ ને મીઠા મેહુલા રે લોલ,
એથી મીઠી તે મોરી માત રે,
જનનીની જોડ સખી નહિ જડે રે લોલ (2)
ફૂલોનાં રસમાં થઈ મધમાખી મધ બનાવે છે, અને વરસાદ પણ અમૃત થઇ ધરતી વરસે છે તેથી વિશ્વનુ
ભરણપોષણ થાય છે.એમ જનની પણ પોતાનું સર્વસ્વ ન્યોછાવર કરી દે છે ત્યારે આ વિશ્વમાં મધુરતા જોવા મળે છે.
એ માતાનું સર્જન તો પરમાત્મા એ પ્રેમની પૂતળી બનાવીને કર્યું છે. ત્યાગની મૂર્તિ , માતા હંમેશા પોતાના સંતાનો માટે અન્નપૂર્ણાનો અવતાર છે. જગતનાં સ્વાર્થી સંબંધોથી પર છે.
માંની આંખોમાંથી હંમેશા વ્હાલા વરસતું રહે છે.તમે
ગમે તેટલા તોફાની હો, કે કંઈક ગુનો કર્યો હોય છતાં
માતૃ હદય કોમળ હોવાથી ક્ષમાશીલ છે, એની આંખો માંથી હંમેશા પ્રેમનું ઝરણું આશિર્વાદ બની વહેતું રહે છે. માના હાથમાં હીર છે ,સત્વ છે, અને હૈયું એ સોનાની હેલ છે, એ અમૃત ભરેલું છે. માં મમતાની સુવર્ણ મૂર્તિ તરીકે માતૃત્વ કંડાર્યુ છે.
ચંદ્ર માં એમ કહીને સંબોધન કરીએ ,છે,કારણ કે ચંદ્રના કિરણો અમી વર્ષા કરેછે, માટે જ અન્ન,ફળ આદિ પુષ્ટિ પામે છે,એમ મજગતમાં પુષ્ટિકારક છે,એવો ભાવાર્થ પ્રગટ થાય છે.એ માતૃત્વ સ્વરૂપ અમી દેવોને પણ દુર્લભ છે .
માં ની ટચલી આંગળી ઝાલીને જ બાળક ચાલતું થાય છે , માં ના વિશાળ હ્દય સ્પર્શી ને નૂતન કલ્પના અને કોડ હોય છે કે મારું સંતાન મહાન બને.
માંનું ચિંતન હંમેશા બાળકો માં જ રહેલું છે, પ્રગતિમાં આવતા વિધ્ન,અવરોધના કારણે એનો જીવ પડીકે બંધાઇ જાય છે.
ધરતી પણ માતા છે,છતાંય કોઈક વાર ભૂકંપના કારણે ઘણી હાનિ થાય છે, તેથી કવિશ્રી કહે છે કે માતા તો અચળ છે, ધરતી હાલી જાય ,પણ માં પોતાના સંતાનો પર ઊની આંચ આવવા દેતી નથી.
સૌ નદીઓમાં ગંગા પવિત્ર નદી છે, છતાંય એમાં પણ પૂર આવે છે, નીર વધઘટ થાય છે,પણ માતાનો પ્રેમ
સંતાનો માટે એકધારો વહ્યા કરે છે વાદળો તો ઘડીક ચઢશે અને વરસાદ વરસે ખરો પવનમાં ખેંચાઈ પણ જાય,પરંતુ માં રૂપી મેઘ અસ્ખલિત જિંદગી ભર વરસ્યા કરે છે.
ચંદ્રની ચાંદની પણ વધઘટ થાય છે પરંતુ માતાનો પ્રેમ તો હંમેશા પૂર્ણિમા જ બની રહે છે.આમ , માતા અજોડ છે, તુલના કોઈ ની સાથે થઈ શકે જ નહીં.
મોહનભાઇ પરમાર “આનંદ”(વડોદરા)
6) નિખિલ કિનારીવાળા,(અમદાવાદ)
શીર્ષક: “મા”
અમેરિકા, ભારત, ઓસ્ટ્રેલિયા સહિત ઘણા બધા દેશોમાં મધર્સ ડેની ઉજવણી દર વર્ષે મે મહિનાનાં બીજા રવિવારે થાય છે. આ વર્ષે મધર્સ ડે ૧૪મી મે ૨૦૨૩ને રવિવારના દિવસે ઊજવાશે . મધર્સ ડેની ઉજવણીમાં પોતાના જીવન સાથે સંકળાયેલી માતાઓને તેમનાં વાત્સલ્ય, નિસ્વાર્થ પ્રેમ અને મમતાને સન્માનપૂર્વક યાદ કરીને પ્રતીકાત્મક રીતે આદર વ્યકત કરી બિરદાવવામાં આવે છે.
મા શબ્દથી કોણ અજાણ હશે? ભાંખોડિયાં ભરતું બાળક સૌથી પહેલો કોઈ શબ્દ બોલતાં શીખતું હોય તો તે છે ‘મા’. બાળકના મુખેથી પહેલવહેલું સંભળાતું મા શબ્દનું કાલુઘેલુ સંબોધન માતાને સ્વર્ગના સુખની અનુભૂતિ કરાવે છે. આ ધરતી પર અસ્તિત્વમાં આવેલો મા-બાળકનો સંબંધ સૌથી પવિત્ર સંબંધ ગણાય છે. આ સંબંધને કોઈ પ્રમાણની જરૂર નથી. એકબીજા પ્રત્યેનું ખેંચાણ, લાગણી અને સંવેદનાઓ કુદરતી છે અને ઈશ્વરીય શક્તિઓથી પ્રેરિત છે. માતાની એનાં બાળક પ્રત્યેની મમતા હંમેશા અણિશુદ્ધ રહી છે અને રહેશે. માતાની મમતામાં કોઈ ભેગ કે સ્વાર્થ હોતો નથી. મોટું થાય ત્યારે કદાચ સંતાનના વર્તનમાં સ્વાર્થ ઉમેરાય પણ માતાની તેનાં પ્રત્યેની મમતા અને ખેંચાણ એનાં મૂળ સ્વરૂપે નિસ્વાર્થ અને યથાવત રહે છે.
સામાન્યત: માતા તેમના સંતાનોનાં સંસ્કારસિંચન અને પ્રાથમિક કેળવણી માટે અધિકારી અને જવાબદાર ગણાય છે. શાસ્ત્રોમાં કહ્યું છે કે અભિમન્યુએ યુદ્ધમાં વ્યૂહાત્મક કોઠા વીંધવાની કળા તેની માતાના ગર્ભમાં પ્રાપ્ત કરી હતી અને મહાભારતનાં યુદ્ધમાં તેનું શ્રેષ્ઠ નિદર્શન પણ કર્યું હતું. ભગવાન શ્રીકૃષ્ણના જીવનમાં જન્મ આપનાર માતા દેવકી અને પાલન કરનાર માતા યશોદા બંને સન્માન ભર્યાં સ્થાને છે. માતા જીજાબાઈએ શિવાજીમાં રોપેલાં દેશપ્રેમ અને નિર્ભયતાનાં ગુણો આજે પણ ઇતિહાસ યાદ કરે છે. બ્રહ્મા-વિષ્ણુ-મહેશ પણ બાળદત્તાત્રેય સ્વરૂપે માતા અનસૂયાને ત્યાં અવતર્યા હતા.
ગુજરાતી કાવ્ય ‘જનનીની જોડ સખી નહીં જડે રે લોલ’ માં માતાના વ્યક્તિત્વને ઉજાગર કરાયું છે અને કહેવત ‘મા તે મા, બાકી સૌ વગડાના વા’ દરેકના જીવનમાં પોતાની માતાનાં સ્થાનની મહત્તા બતાવે છે. નવ મહિના પોતાની કૂખમાં ગર્ભ ધારણ કર્યા પછી સ્ત્રી સંતાનને જન્મ આપીને માતાના સ્વરૂપમાં નવો અવતાર મેળવે છે. માતા એટલે છલોછલ પ્રેમ અને લાગણીનો સ્ત્રોત. નાનપણમાં પોતે ભીનામાં સૂઈ સંતાનને સૂકામાં સુવડાવે, પોતે ભૂખી રહી પોતાના સંતાનને મિષ્ટાન્ન ખવડાવે તે મા. સંતાનની તકલીફમાં આગળ ઢાલ બનીને ઉભી રહી જાય તે મા . ઠોકર ખાતાં સંતાનને ‘ખમ્મા મારાં લાલ’ કહીને હળવેથી જીવનમાં આગળ વધવાનું જોમ ભરતી રહે તે મા .
આવી દરેક માતાઓને ‘મધર્સ ડે’ નિમિત્તે આદરપૂર્વક નમન.
નિખિલ કિનારીવાળા,(અમદાવાદ
****************************************
7) અલ્પા શાહ (અમેરીકા)
મમ્મા
મા – જેણે મને આખેઆખી લખી છે, સર્જી છે, જેની હું જન્મોજન્મની ઋણી છું એ જન્મદાત્રી મા-મમ્મી વિષે લખવા માટે હું મહદંશે અસમર્થ છું. ઈશ્વરે મારી મમ્મીને સોળ વર્ષો પહેલાં પોતાની સેવામાં બોલાવી લીધી. મમ્મીના ગયા પછી અંતરમાં એક અજબનો ખાલીપો વર્તાવા લાગ્યો હતો. બધુંય હોવા છતાં કશુંય ન હોવાનો અહેસાસ થતો હતો. વર્ષો સુધી એ ખાલીપાને અંતરમાં ધરબી રાખ્યો અને જીવન જીવાતું ગયું….પણ અચાનક ત્રણ વર્ષ પહેલા એક પ્રેમાળ, હેતાળ વ્યક્તિત્વનો મારી જિંદગીમાં પ્રવેશ થયો અને તેમના નિસ્વાર્થ પ્રેમ અને વહાલની ધારાથી મારા અંતરનો ખાલીપો ધીરે ધીરે ભરાવા લાગ્યો…મમ્મીના ગયા પછી મમ્મી જેવું ધ્યાન કોઈ રાખવા લાગ્યું… આ કવિતા એ પ્રેમ સભર વ્યક્તિવને, મારા મમ્માને સપ્રેમ અર્પણ…
આ સઘળું મને એક સ્વપ્ન સરીખું લાગે
મમ્મીના ગયા પછી, કોઈ મમ્મી જેવું ધ્યાન રાખે
જિંદગીના કેનવાસનું ચિત્ર પૂરું થતું લાગે
મમ્મીના ગયા પછી, કોઈ મમ્મી જેવું ધ્યાન રાખે
નથી અહીં કોઈ વાદ, નથી કોઈ વિવાદ
નથી અહીં એકમેકની સામે કોઈ ફરિયાદ
વહાલપનું સંગીત અહીં સતત ગૂંજતું લાગે
મમ્મીના ગયા પછી, કોઈ મમ્મી જેવું ધ્યાન રાખે
જેવી છું તેવી ગઈ છું હું અહીં સ્વીકારાઈ
ખૂબી સાથે ખામીનેય સહર્ષે છે વધાવાઈ
સ્નેહની સરવાણી અહીં સતત વહેતી લાગે
મમ્મીના ગયા પછી, કોઈ મમ્મી જેવું ધ્યાન રાખે
માઇલોનું અંતર એક પળમાં ઓગળી જાય
જયારે આ સૂરીલો ટહૂકો ફોનમાં સંભળાય
એ હેતના રણકારે મુજમાં ઉર્જા પૂરાતી લાગે
મમ્મીના ગયા પછી, કોઈ મમ્મી જેવું ધ્યાન રાખે
આ લાગણીનું ઋણ નહિ શકું કદી ઉતારી
હરિ, બસ તું આ પ્રાર્થના સાંભળજે મારી
મારા વહાલના સરનામાંને નજર કોઈની ન લાગે
મમ્મીના ગયા પછી, કોઈ મમ્મી જેવું ધ્યાન રાખે
અલ્પા શાહ (અમેરીકા)
(૮) કાજલ શાહ ‘કાજ’ મુંબઈ.
મા,
“આખો સમુદ્ર નાનો લાગે છે,
જ્યારે “મ”અક્ષર ને કાનો લાગે છે.”
અજ્ઞાત…
જીવન દેનાર ઈશ્વર કહી શકાય પરંતુ એ ઈશ્વરને પણ જ્ન્મ દેનાર તો એક ‘મા’ જ છે.
પરમાત્મા શબ્દમાં પણ બે વાર ‘મા’ આવે છે. કહેવાય છે ને કે, પરમાત્મા બધે નથી પહોંચી શકતા માટે તેમણે ‘મા’ બનાવી છે. એક સ્ત્રી જયારે માતા બને છે, ત્યારે એનાં બાળકનાં જગતની એ ઈશ્વર બને છે. બાળકને જ્ન્મ આપીને એનાં જીવનની રક્ષક, શિક્ષક અને ચિંતક બને છે. પોતાનાં સંતાન માટે એક માતા જેટલું બલિદાન આપે છે એટલું કદાચ પિતા પણ નહીં આપી શકતા હોય. આમ તો માતાપિતા બંને બાળકનાં ઉચ્ચ કોટીનાં હિતેચ્છુઓ જ છે પરંતુ એક તત્વ એવું છે જેમાં માતા પિતા કરતાં આગળ નીકળી જાય છે અને એ છે ‘ અહમ્ ‘. પિતાનાં મનમાં ક્યારેક તો અધિકાર ભાવ આવશે અને એ નહીં પોષાય તો કદાચ સ્નેહની જગ્યા અહમ્ લઈ શકે છે. પરંતુ માતાનાં સ્નેહમાં કોઈ જ પ્રકારની મિલાવટ હોતી નથી. તેનો પ્રેમ નિતાન્ત શુદ્ધ હોય છે. માતાનાં જીવનમાં બાળક આવ્યાં બાદ તે પોતાનાં દરેક સંબંધ કરતાં મમતાને જ પ્રથમ હરોળમાં મૂકે છે. નિઃસ્વાર્થતાનું એક માત્ર ઉદાહરણ તે મા છે.
માતા રૂપી વરદાન સહુને મળતું જ હોય છે પણ એ વરદાન જીવન પર્યન્ત તમારી સાથે રહે એવું જરૂરી નથી. મારી માતા આજે મારી સાથે નથી પરંતુ તેની યાદો, તેનો ચહેરો, તેના વિચારો અને તેણે આપેલ સંસ્કારોનો ખજાનો સદૈવ મારી સાથે જ છે અને રહેશે. માતાથી વધુ પ્રેમ અને સ્નેહ આ દુનિયામાં ખરેખર કોઈ આપવાં માટે સમર્થ નથી એ બાબત આપણે સહુએ અનુભવી જ હશે. માતાની કેટલીક બાબતો આપણને પુરાણી લાગશે પણ એ જરૂરથી આપણા હિતમાં જ હશે. માટે જેની પણ માતા હયાત છે તેઓ જરૂરથી પોતાની માતાનો આભાર માનજો અને તમારો સ્નેહ સતત પ્રગટ કરતાં રહેજો.
“મા તારી કરુણા યાદ આવે ને નેણ નીતરે,
શિરે તારો સ્પર્શ યાદ આવે ને નેણ નીતરે.
યાદોનાં વહાણે બેસી આવું તારી પાસ રોજ,
તારું મધમીઠું વ્હાલ યાદ આવે ને નેણ નીતરે.
આકાશ તારાં નામનું ખોવાયું ક્યાં માત હવે!
તુજ પાલવ કેરી છાંયડી યાદ આવે ને નેણ નીતરે.
તુજ ટેરવેથી ટપકતો અમૃતમય રસાસ્વાદ જે,
મારા ભાણેથી અલોપ થયો એ પ્રસાદ નેણ નીતરે.
અવ્યક્ત મારી લાગણીઓનો સાંભળજે સાદ તું,
‘માડી’ કેરો ઉઠે છે અંતરમાં નાદ ને નેણ નીતરે.”
કાજલ શાહ ‘કાજ’ મુંબઈ.
9) ડૉ.મનીષા વ્યાસ (અમદાવાદ)
વિષય: માતૃ દિવસે માતૃ વંદના
શીર્ષક:- પ્રસુતિપાટે
રાત્રે નાનકડી કમલીનો હાથ પકડીને ઘરઘાંટણ કાશી ધડકતાં હૈયે ઝડપભેર ઘરે આવતાં જ નશેડી પતિ તાડુક્યો, “રાંડ, હવે અવાય છે” કહી મારવા લાગ્યો.. આખા દિવસની કાળીમજૂરી પછી પેટનો ખાડો પતિના માર અને બળાત્કારરૂપી પતિધર્મથી પુરાયો..
સતત મારઝૂડ અને અન્નના સાંસા વચ્ચે.. પેટમાં ફરી જીવ ફરક્યો. માલેતુંજાર માલકણોને કામમાં ઢીલ ખટકતાં છોડાવી દીધાં.. સિવાય ભલી સમાજસેવિકા રતનાબાઈ બેઉની દયા ખાતાં.
કાશીએ ગર્ભાવસ્થાના છેલ્લા દહાડા સુધી કામ ખેંચ્યું. આજે ધીરેધીરે એની કોખ ઠલવાઈ રહી હતી.. પહેલાં પાણી અને હવે લોહી વહેવા માંડ્યું. શું કરું? ક્યાં જાઉં? મુંઝારો હદ વટાવી ચૂક્યાં.. તેણે નજીકના સરકારી પ્રસુતિગૃહ તરફ દીકરીનો હાથ પકડીને નીકળી..
કમલી માને કાંઈ અસહ્ય થઈ રહ્યું છે વિચારી ગભરાતાં બોલી.. “મા, તને શું વાગ્યું છે? તારો સાળું લોહી લોહી કેમ છે?.. તેપરાણે પગથિયાં ચઢતાં, “બેટા, મોટી થઈશ ત્યારે સમજાશે” બોલતાં ત્યાં જ ફસડાઈ પડી.. નર્સે પરિસ્થિતિ ગંભીર સમજી સીધી લેબરરૂમમાં પ્રસુતિપાટે લીધી.. વર્ડબોયે રોતી કમલીને કહ્યું, “જા તારા બાપને બોલાવી લાવ.” કમલીએ કહ્યું.. “એ તો કેટલાય દિવસથી ઘરે જ નથી આવ્યા.” વર્ડબોય બોલ્યો.. “આની મા પણ..”
અંદરથી માનો સતત કણસવાનો અવાજ અને ઓ મા રે!ની બૂમોથી ડઘાયેલી અસહાય કમલી રડતાં.. “મારી માને ના મારો.. મારા બાપા પણ મારે છે.. અને હવે તમે પણ.. જુવો તો ખરા.. એને કેટલું લોહી આવે છે..બારણું ખોલ મા.. ચાલ, આપણે જતાં રહીએ..
એકાદ કલાક પછી બારણું ખુલ્યું.. ત્યાં નિશ્ચેતન મા પડી હતી.. દોડીને અંદર જતાં બોલી.. “ચાલ મા કહ્યું ને.. ઉઠ મા, આ મારા બાપથીએ ભૂંડાં છે.. જો તને બહુ મારી ને? ઉઠને મા કહેતાં પોક મૂકીને રડી પડી. નર્સે ક્હ્યું, “બેટા! તારા કોઈ સગાને બોલાવી લાવ.. તારી મા હવે નહિ ઉઠે.. તે મરી ગઈ છે.” કમલી ‘મરી’ સાંભળતાં ચમકી.. ચાલીમાં જોયેલાં મૃત્યુ પરથી સમજતી હતી કે મરે તે ક્યારેય પાછું નથી આવતું.. જાણે ભગવાને તેનું સર્વસ્વ લૂંટી લીધું..તે ફસડાઈ પડી.
નશેડી બાપને કોઈ ફર્ક ન હતો. રતનાબાઇએ કમલીને બાળવિકાસગૃહમાં મુકાવી.. વર્ષો વીતતાં.. કમલી ભણીગણીને નર્સ બની એજ સરકારી દવાખાનામાં નર્સ તરીકે નિમાઈ..
કમલીની નજર પ્રસુતિપાટે જતાં.. જાણે મા બોલાવતી દેખાઈ!.. “મા જો હું આવી ગઈ.. હવે કોઈને નહિ મરવા દઉં..” પ્રસુતાની ચીસે જાગ્રત થતાં.. જાણે, માને સહેલાવતી હોય એમ પંપાળી જીવમાંથી જીવ છૂટો પાડ્યો.. ઉવાંઉંવા.. સાથે માને જન્માવતી એક પરી અવતરી.. પ્રસૂતાની આંખમાં જાણે મા હસી રહી!..
ડૉ.મનીષા વ્યાસ (અમદાવાદ)
10) ગ્રીષ્મા પંડ્યા (અમદાવાદ)
મા______
ઉદરના અંધકારમાંથી તેજોમય જીવનને પ્રસ્થાપિત કરીને અવતરણ કરી શકવાની ક્ષમતા માની અંદર જ હોય. પોતાનાં ઉદરમાં નવ મહિના સુધી એક નાનકડાં અંકુરને યોગ્ય આકાર આપવા માટે જે કષ્ટ સહી શકવા માટે ખમતીધર હોય તો તે એક મા જ છે. ઉદરમાં રહેલાં પોતાનાં બાળકને જોયું સુદ્ધાં ના હોય ત્યારથી મા વ્હાલની સરવાણી વહાવી તેનાં અવતરણનાં સ્વપ્નો સજાવવા લાગે છે. બાળકના અવતરણ પછી તો માની જાણે કે દુનિયા જ બદલાઈ જાય છે!
પોતાનાં નાનકડાં બાળને એટલી તો મૃદુતાથી ઉંચકે કે ક્યાંક પોતાનો સ્પર્શ એને વાગશે તો નહીં ને ?’ આટલાં કોમળ અંગોને આજ પછી દરરોજ, હરહંમેશ પોતાનાં પડખાંમાં લઈને સૂવાનું છે. એ રડે ત્યારે ભર ઊંઘમાં સૂતેલી હું, મારાથી જાગી જવાશે ?’ એમ વિચારીને નયનોમાં આવેલ નીંદરનો ભાર બાળકનાં શીશ પરનાં સોનેરી વાળને સહેલાવતા જ ભગાડી દે .
સાચે જ કહેવાય છે ને કે બધી જગ્યાએ જવામાં ઈશ્વર પહોંચી ના વળે ને એટલે જ એણે મા બનાવી છે. ‘લાખ દુઃખો કી એક દવા એટલે મા.’ અરે ,સાચે જ એનાં સ્પર્શમાં તો જાદુ છે. કોઈ જગ્યાએ જરા જેટલી ઇજા થાય તો મા આવીને માત્ર ફૂંક મારે, બસ ઇજાનો દુઃખાવો ગાયબ! ગજબની પ્રાણશક્તિનો સંચય છે માની અંદર.
ભલેને મા ખૂણે જઈને થોડાં આંસુ સારી લે, પણ બાળકને તો તે કદી રડવા ના દે.
કોણ જાણે કઈ માટીમાંથી બનેલી હશે આ મા? પોતાની તકલીફ કદી જણાવે નહીં અને બાળકની તકલીફ કદી જોઈ ના શકે. પોતાનાં આંસુ લૂછતી જાય અને બાળકને ખિલખિલાટ હસાવતી જાય.
સુમધુર કંઠે મા દ્વારા ગવાતાં હાલરડાંને બહારથી આવતો ઠંડો મીઠો વાયરો, કેવી મીઠી નીંદરની સોગાત લઈને આવી જાય નીંદરરાણી!
ઝાડ પર બાંધેલા માળામાં બચ્ચાં ચીં ચીં કરતાં બોલે તો ચકલી પોતાની ચાંચમાંથી બચ્ચાંની ચાંચમાં દાણો કેવો હળવેથી સેરવે છે ? માને વળગેલા વાંદરાના બચ્ચાને લઈને ગમે તેટલી ઊંચાઈએ કૂદે પણ મા તેને પડવા ના દે. ખરેખર, ઈશ્વરે બધાં જ જીવોમાં માની અંદર એકસરખી લાગણી મૂકેલી છે. માતા શબ્દમાં જ બાળકની આખી દુનિયા સમાઈ જાય. નટખટ કાનુડાના રોજ રોજનાં તોફાનમાં પણ યશોદામૈયા તો વ્હાલસોઈ મૂર્તિ જ બની રહેતાં.એમના તો ગુસ્સામાં પણ આજીવન પ્રેમ જ છલકાયો.
બસ, મા વિષે સઘળું લખી શકું એવી ક્યાં કોઈ કલમ છે ?
મા જ એક દવા છે ,એવો બીજો ક્યાં કોઈ મલમ છે ?
ગ્રીષ્મા પંડ્યા (અમદાવાદ)
********************************†*********
41 પદ્ય રચનાઓ નીચે મુજબ છે..(41 સર્જકો ની રચના ઓ)
10/05/2023 – List for 40 Padhy Rachana
1) શ્યામ ગોયાણી ( શિવેન્દ્રનગર )
‘મા’ તારી તોલે કદી આવે, એવું કોઈ કયાં છે?
તારાં જેવી મમતા વરસાવે, એવું કોઈ કયાં છે?
તારા પાલવમાં છુપાઈ ખીજ ખાવાથી બચતાં,
હવે ઢાલ બનીને બચાવે, એવું કોઈ કયાં છે?
તારા હાથમાં હતો જાદુ, એ ફરતાં દર્દ ભુલાતું,
અફસોસ હવે હાથ પસરાવે, એવું કોઈ કયાં છે?
નિ:સ્વાર્થ પ્રેમ ‘શ્યામ’ ફક્ત જનેતા જ કરી શકે,
લાગણીનો અહેસાસ કરાવે એવું કોઈ કયાં છે?
વરસોનાં વ્હાણાં વાયા પછીએ, તું યાદમાં આવે,
આવી શમણે વ્હાલે ભીંજાવે, એવું કોઈ કયાં છે?
શ્યામ ગોયાણી ( શિવેન્દ્રનગર )
******************************************
2) નીતિન પારેખ, (અમદાવાદ)
તને અગણિત વંદન છે મા!
ચરણમાં સ્વર્ગ છે તારાં, તને અગણિત વંદન મા!
સમર્પિત શબ્દ છે મારા, તને અગણિત વંદન મા!
મને તેં જન્મ આપ્યો છે, મને તેં જિંદગી આપી,
લડાવ્યા લાડ કંઈ પ્યારા, તને અગણિત વંદન મા!
કર્યું તેં સ્નેહથી એવું સતત સંસ્કારનું સિંચન,
હટાવ્યાં ઘોર અંધારાં, તને અગણિત વંદન મા!
જતનથી સાચવ્યો છે મા મને તેં જાતથી ઝાઝો,
પીધાં સંસારજળ ખારાં, તને અગણિત વંદન મા!
કરું આજે ભલે તારું હવે પૂજન અને અર્ચન,
ઉતરશે ઋણ નહીં તારાં, તને અગણિત વંદન મા!
-નીતિન પારેખ, (અમદાવાદ)
******************************************
3) અનિલ દવે. “અનુ” (અમદાવાદ)
શિર્ષક : “મા લડશે નહી.”.
ઓઠા દઈશ તો કોઈને ગમશે નહી,
મા શબ્દનો સાચો અરથ જડશે નહી.
પ્રેળાળ ને મૃદુલ દિલની હોય છે,
દુ:ખોથી કંટાળી કદી ડગશે નહી.
મા, ટાઢ, તડકો, ભુખને વેઠી શકે,
છેલ્લે વધેલું ખાઈને રડશે નહી.
એ ખુદના માટે કદી જીવી નથી,
એના બધા શોખને ગણશે નહી.
મમ્મી કહો કે મા બધાની સરખી છે,
હડધૂત કરશો તો’ય મા લડશે નહી.
અનિલ દવે. “અનુ” (અમદાવાદ)
*******************************************
4) ધનજીભાઈ ગઢીયા”મુરલી” (જુનાગઢ)
“માં” ઉપર આધારીત કાવ્ય રચના
મમતાની મૂરત સમાન મારી તુ માં,
વાત્સલ્યનાં ધોધમાં રમાડતી તુ માં,
લાગણીની સરિતા વહાવતી તુ માં,
કેમ કરી તુજને હું ભૂલું ઓ મારી માં.
લાડ કોડથી મુજને ઉછેરનારી તુ માં,
સંસ્કારોથી જીવનને ધડનારી તુ માં,
હૈયાના હિંડોળામાં ઝૂલાવનારી તુ માં,
કેમ કરી તુજને હું ભૂલું ઓ મારી માં.
દુઃખ સહી સુખમાં રાખનારી તુ માં,
મુસીબતમાં રક્ષણ આપનારી તુ માં,
જીવનની છત્ર છાયાં બનનારી તુ માં,
કેમ કરી તુજને હું ભૂલું ઓ મારી માં.
શિતળ મીઠી છાંયડી દેનારી તુ માં,
દુનિયામાં સુખનાં છેડા સમાન તુ માં,
“મુરલી”ના દિલનો ધબકાર છો તુ માં,
કેમ કરી તુજને હું ભૂલું ઓ મારી માં.
ધનજીભાઈ ગઢીયા”મુરલી” (જુનાગઢ)
*****************************************
5) નેહા દેસાઇ “ચાહત’(અમેરિકા)
પણ, માં, તારી હાજરી વગર..
જમવાને સ્વાદિષ્ટ પકવાન છે, ને, પીવાને, વિવિધ પીણાં,
પણ, માં, તારા હાથ વગર,
ભોજન ફીક્કું, લાગતું!
બંગલા ને ગાડી છે, ને, દોમ સાહ્યબી છલકાય છે,
પણ, માં, તારા આશિષ વગર,
સુખ નથી, લાગતું!
ઢોલિયા ઢળાય છે ને, શય્યા રુડી સજાય છે,
પણ, માં, તારા ખોળા વગર,
જાગરણ, રોજ લાગતું!
સગાં સ્નેહીઓ મળે છે, ને, સંબંધો, સચવાય છે,
પણ, માં, તારી હાજરી વગર,
સુનું બહુ, લાગતું!
“ચાહત” ને લાગણીથી, કુટુંબ ઉભરાય છે,
ને, સૌની કાળજી, લેવાય છે,
પણ, માં, તારાં હેત વગર, ફિક્કું સહુ, લાગતું!
માં, તારી હાજરી વગર, જીવન સુનું, લાગતું!!
નેહા દેસાઇ “ચાહત’(અમેરિકા)
*******************************************
6) સુધીર પટેલ (અમેરીકા)
એ ‘મા’ જ હોય છે! ૦ સુધીર પટેલ
માગો નહીં ને પીરસે, એ મા જ હોય છે,
આંસુ છુપાવીને હસે, એ મા જ હોય છે!
જે હેત સાથે હીત પણ જુએ કુટુંબનું,
મુશ્કેલીઓ સામે ધસે, એ મા જ હોય છે!
જો ક્યાંય લાગે ઠેસ તો ‘ખમ્મા’ કહે તરત,
હરપળ વહે જે નસનસે, એ મા જ હોય છે!
ઈશ્વરના છે કૈં નામ ને દર્શન અલગ અલગ,
પણ એ બધા જેમાં વસે, એ મા જ હોય છે!
જેણે કરાવ્યું વિશ્વ-દર્શન જન્મ દૈ ‘સુધીર’,
જેના થકી જીવન શ્વસે, એ મા જ હોય છે!
સુધીર પટેલ (અમેરીકા)
******************************************
7) શૈલા મુન્શા. (અમેરિકા)
ઝુરતી આંખો આજે પણ ને,
નીતરતા આંસુ આજે પણ!
રહેતી જે છબી દિલના ખુણ
હર પળ તુજને શ્વસુ આજે પણ
ક્યાંથી લાવું એ વહાલભર્યો સ્પર્શ,
નથી પાસે તોય, શોધું આજે પણ!
હતી પાસે તો કરી ના માવજત,
શરમથી મુજને કોસું આજે પણ!
પાલવે બાંધી તુજ વહાલની પોટલી
માવડી નત મસ્તકે વંદુ આજે પણ!
શૈલા મુન્શા. (અમેરિકા)
****************************************
8) ચૈતન્ય જોષી.’ દીપક’ પોરબંદર.
” મા ”
તારી ઊંચાઈને ક્યારેય માપી ના શકું.
માનું ૠણ ક્યારેય હું ચૂકવી ના શકું.
ઈશ્વર પહેલાં સ્થાન છે માનું સદાય,
પ્રભુને પહેલો નંબર હું આપી ના શકું.
જેનો નિસ્વાર્થ પ્રેમ દેવોને ઈશ ઝંખે,
ત્યજી માને પરમેશને હું જાપી ના શકું.
અલંકારે છે એ અનન્વય નહીં ઉપમા,
એનાં સ્થાને કોઈને હું સ્થાપી ના શકું.
ગયા પછી દેજે સ્થાન એવું તું ઈશ્વર,
મા વિનાનાં સુખ સ્વર્ગનાં માણી ના શકું.
ચૈતન્ય જોષી.’ દીપક’ પોરબંદર.
*******************************************
9) જતીન પરમાર’અભિગમ’ (ભરુચ)
“મા”
આખરે થાક્યા પછીની આ રમત છે,
આખરી બોલ્યા પછીની આ શરત છે.
કેમ કરીને મા હું તારો પાડ માનું,
મા તે સૌપ્રથમ કહ્યું કે આ જગત છે.
શ્ર્વાસ તો થોભ્યા છતાં મા તું ધબક છે,
રક્ત છે, મારામાં મતલબ તું સતત છે.
કયારથી તારી છબી સામે ઉભો છું,
એ વિચારે,મા તું કહી દે તું પરત છે,
થઈ ગયો છે, રાજા આ કંગાળ તારો !
છે છલોછલ આંગણું તારી અછત છે.
મા તું મારી વેદનાને કેમ અવગણે,
કે ઉપર જઈને બની તું પણ સખત છે.
જતીન પરમાર’અભિગમ’ (ભરુચ)
******************************************
10) સિકંદર મુલતાની, (સુરેન્દ્રનગર)
‘માની ગોદમાં’
શૈશવો હરખાય માની ગોદમાં,
સ્વર્ગ પણ સર્જાય માની ગોદમાં!
તેજ કો’ કિલ્લોલતું ચાંદો જુએ,
થઈ શિશુ એ જાય માની ગોદમાં!
બાગની મુશ્કાન ગાયબ કેમ છે?
ફૂલ હર મલકાય માની ગોદમાં!
સાત કોઠા પાર, પળમાં થઈ જતાં..
શૌર્ય-રસ પીવાય માની ગોદમાં!
ઈદ-દીવાળી ઉજવતો હું નથી,
પર્વ હર ઉજવાય માની ગોદમાં!
છું ફર્યો મંદિર-મસ્જિદથી પરત,
દેવ હર પૂજાય માની ગોદમાં!
હું ‘સિકંદર’ મક્કા-મદિના જાઉં શું?
જ્યાં ખરી હજ થાય માની ગોદમાં!
સિકંદર મુલતાની, (સુરેન્દ્રનગર
******************************************
11) મનુભાઈ પટેલ.”મનમોજી” (અમદાવાદ)
મમતાનો દરિયો
માતા છે મારી મમતાનો દરિયો જી રે!
પ્રેમના રસથી ભરપૂર ભરિયો જી રે!
બાગમાં ખીલ્યાં રૂડાં ફૂલડાં જી રે!
આંખ્યુંમાં અમી છલકાય જી રે!
હસતું સદાય એનું મુખડું જી રે!
કરુણાની મૂરત એ કહેવાય જી રે!
માતા પ્રભુનો અવતાર છે જી રે!
લાડ એ અમને બઉ લડાવતી જી રે!
મનનો ઉજાસ મારી માવડી જી રે!
કદી ના ભૂલાય એના ગુણલાં જી રે!
મનુભાઈ પટેલ.”મનમોજી”. (અમદાવાદ).
*****************************************
12) સુભાષ ઉપાધ્યાય“મેહુલ” (અમેરીકા)
માતા અમુલ્ય!!!
જ્યાં જુઓ ત્યાં માતા વ્હાલસોઈ હોય છે.
જ્યાં જુઓ ત્યાં માતા દિલે રહેતી હોય છે.
ના કોઈ તેનાં અરે!જગતમાં મંદિર હોય છે.
માતા તોય હૃદયે સદાય વસતી જ હોય છે.
માતાના પૂજન કાજે સામગ્રી ક્યાં હોય છે.
માતાને તો સ્નેહની ઘણી જ ભુખી હોય છે.
માતાના ચરણોમાં જગતનાં સુખ હોય છે.
માતા જગતે પ્રભુના અન્ય રૂપોમાં હોય છે.
માતાતો સદૈવ સંસારમાં પૂજનીય હોય છે.
માતાનું સદૈવ સંસારે ના મુલ્યો અંકાય છે.
માતાના સ્નેહના સૌ સદૈવ ભુખ્યા હોય છે.
માતાના સ્નેહના સૌ સદૈવ ચાહક હોય છે.
સુભાષ ઉપાધ્યાય“મેહુલ” (અમેરીકા)
*************************************
13) આર બી રાઠોડ (ડીસા)
“મા”
એમ હિંમત એની ના ખૂટી પડે
આભ આખું છો અહીં તૂટી પડે
આમ લખવા બેસું તો શું શું લખું
“મા” વિષે તો શબ્દ પણ ખૂટી પડે
એમ “મા” નું ઋણ અદા થાશે નહી
એક આખી જિંદગી ટૂંકી પડે
સૌ જમે ને, એક “મા” ભૂખી રહે
થાળીમાં જો રોટલી ખૂટી પડે
કામ આવે છે પછી “મા” ની દુવા
વૈદ પણ જ્યારે બધા છૂટી પડે
આર બી રાઠોડ (ડીસા
******************************************
14) ટી.કે.વાઘેલા( હિંમતનગર)
નવ નવ મહિના ભાર રાખી
હરખમાં ફરતી મા
જન્મ આપીને હથેળી પકડી
હેતથી રમાડતી મા
મસ્તી વયે પોતે રડતી રહીને
હસાવતી રહેતી મા
ખાધ્યા પીધા ની ચિંતામાં
ઉંબરે રાહ જોતી મા
સેવા ટાણે આશ્રમે મુકો તો
શું કહેતી હશે એ મા
ટી.કે.વાઘેલા( હિંમતનગર)
******************************************
15) કિરીટકુમાર પી.વાઘેલા (વડોદરા)
મા નો ખોળો-
માં વિના ની કોઈ સૃષ્ટિ હોઈ જ ના શકે,
માં વિના ઈશ્ર્વર ધરા પર અવતરી ના શકે.
તુ નથી તારો ખાલીપો વર્તાય અમને સદાય,
તારા વિના તારી ખોટ કોઇ પૂરી જ ના શકે,
તારી હયાતી માં નચિંત રહેતો આ પરિવાર,
નિઃસહાય પિતાને સહારો તું જ આપી શકે.
હોય હાડ ગાળતી ઠંડી કે આગઝરતી ગરમી,
જાત હોમીને અમારાં આંસુ તું જ લૂછી શકે,
તારા ખોળે પરીઓના દેશ જોતા નીંદર માં,
પાલવ નો સ્પર્શ અને ખોળો તું જ દઈ શકે.
કિરીટકુમાર પી.વાઘેલા (વડોદરા)
*****************************************
16) કંચન અમીન (વદોદરા)
મા આંખો જેની સ્નેહ સમંદર-છે મા,
છલછલ છલકે અમરત અંતર-છે મા.
હેલી હેતની ઝરમર ઝરમર-છે મા,
મીઠી મીઠી ગોદ નિરંતર – છે મા.
વ્હાલ ભરી વાણીનું સરવર – છે મા,
જેનામાં દેખાતો ઈશ્વર-છે મા.
ના જગમાં જોટો -ઉપકાર છે મોટો,
વ્હાલ વરસતું જાણે અંબર- છે મા.
જનની- જન્મભૂમિ અને સ્વર્ગથી મોટી,
જગ ખીલે મહેંકે તે અક્ષર-છે મા.
કંચન અમીન (વદોદરા)
*****************************************
17) હિંમતસિંહ ઝાલા (બાલાસિનોર)
ગઝલમાં એટલે માં બીજુ કંઈ શું કહેવું?
માતા વિના સંસાર જેવું છે ક્યાં કેવું?
આંખોથી જાણે અમી ઝરતી દેખાય છે,
મમતાનું ઝરણું જાણે અવિરત વહેવું ,
સૌ વેદનાઓ ભૂલી જાતી એ સદા,
સૌની ખુશીમાં ખુશ હમેંશા રહેવું,
સંતાનને સમજે રતન આંખો તણા,
સૌ દર્દને પણ રાજીખુશીથી સહેવું,
માંને કહો મમ્મી ભલે ને બા કહો?
માં જેવું સંબોધન બીજું છે ક્યાં એવું?
હિંમતસિંહ ઝાલા (બાલાસિનોર)
****************************************
18) મીના માંગરોલીયા “મીનુ” (અમદાવાદ)
જીવન ઘડતર જેણે કર્યુ એ તુ જ મારી મા,
બાળપણ મીઠું મધુર બનાવ્યું એ તું જ મારી મા.
સંસ્કારનું સિંચન કરી લાલન પાલન કર્યુ એ તું જ મારી મા,
લાખ લાખ ઉપકાર તારા એ તું જ મારી મા.
મા તું છે અંબા તું જગદંબા એ તું જ મારી મા,
પામું તને ભવોભવ તું જ મારી મા.
મમતાની એરણ પર જીવતર ઘડાયું એ તું જ મારી મા,
સહન નથી થતી તારી જુદાઈ એ તું જ મારી મા.
વૈશાખી વાયરા, અને કેવા વલોપાત એ તું જ મારી મા,
ડૂંસકે ચઢી ફરી ફરી તારી મીઠી યાદમાં એ તું જ મારી મા .
જીવન ઘડતર રીસાયું તારે કાજ, એ તું જ મારી મા ,
આજ તારાં બાળકો કરમાયાં તારી યાદમાં ,
એ તું જ છે મારી મા.
શુભ આશિષ લેવા શોધું ,એ તું જ મારી મા,
સુંદર તસ્વીરમાં જ ભાળું એ તું જ મારી મા.
મીના માંગરોલીયા “મીનુ” (અમદાવાદ)
****************************************”
19) અલ્પા શાહ “અલ્પાની કલ્પના ’ (મુબાઈ)
“ મા “
મા ને શબ્દોનાં તાંતણે બાંધવું કઠિન છે
મા થકી મારું જીવન કેટલું હસીન છે
સ્વયં માટે એને જીવવાની ક્યારેય ના કોઈ ચાહ છે
પરિવારને સદા સાચવે એને જોઈએ ક્યાં કોઈ વાહ છે
એની આંખના ખૂણાઓમાં
સંતાનોની ખુશીનું તેજ છે
એક આંચ પણ જો આવે તો
એ થઈ જતી નિસ્તેજ છે
આંસુ એ સઘળાં પી જતી
અપમાનો સર્વે ગળી જતી
વગર કીધે એ આપણાં દિલની વાત કળી જતી
પુસ્તકનું જ્ઞાન ઓછું પડે એવા જીવનનાં પાઠ ભણાવતી
નિજ જિંદગીનાં વર્ષો ગુમાવી
અમ જિંદગી એ તો સજાવતી
અલ્પા શાહ “અલ્પાની કલ્પના ’ (મુબાઈ)
****************************************
20) મૃદુલ શુકલ “મૃદુલ મન” (મુંબઈ)
“મા”
હું બેઠો લખવા “મા” ઉપર ત્યારે વિચારી ના શકયો,
જોઈ છબી એની નજર મારી હટાવી ના શકયો.
જોને હવે ભીની થઈ આંખો અને વરસી પડી,
જૂની એ યાંદોને પટલ પરથી ભુસાવી ના શકયો.
એના વગર થઈ ગયું અઘરું આ જિંદગીનું વ્યાકરણ,
અરમાન મારા આસમાને હું ઉડાવી ના શક્યો.
આનંદથી એ રોશનીમાં હું હંમેશા જીવતો,
એના જવાથી તો તમસ દુર હું કરાવી ના શકયો.
વાગે મને ઠોકર હજી તો પણ મુખે “મા” નીકળે,
આ લાગણી દિલની હું તો છુપાવી ના શકયો.
મૃદુલ શુકલ “મૃદુલ મન” (મુંબઈ)
****************************************
21) રમેશ પટેલ ”આકાશદીપ” (અમેરીકા)
મા.. માતૃદિન
અવનીનું અમૃત મારી માવડી રે લોલ…
માને પાલવડે રમે હૈયાની હૂંફ, સંતાનો કાજ ભૂલતી મા નીજ સુખ.
સ્નેહની સરિતા થઈ સીંચતી વાડી રે લોલ
અવનીનું અમૃત મારી માવડી રે લોલ.
ખીલવે સંસ્કાર દૈવ ભાગ્ય મા જગ, સેવા સમર્પણની મૂરત દે આશિષ સજલ
વરસે વ્હાલપ મા તારા ચુંબન રે લોલ.
અવનીનું અમૃત મારી માવડી રે લોલ
રમાડે આંગણ બાળપણ ભુલાવી વૈકુંઠ ,
બા બોલડે ઝરે અમી આકંઠ.
સૌથી મીઠડી જગે મારી માવડી રે લોલ.. અવનીનું અમૃત મારી માવડી રે લોલ.
રમેશ પટેલ ”આકાશદીપ” (અમેરીકા
******************************************
22) પ્રીતમ લખલાણી (અમેરિકા)
બા
ચોરાની રણકતી
ઝાલરે
ફળિયાના ખાટલે
નિરાંતે
બેઠો હોઉં છું ત્યારે
સીમ ચરીને
પાછી ફરેલી
રાતડીના આંચળે
વાછડીને
વળગેલી જોઈ
બા,
મને
તું યાદ આવે છે!
પ્રીતમ લખલાણી (અમેરિકા)
***************************************
23) ડૉ.મહેશ રાવલ (અમેરિકા)
ફરી જાય બારાખડી મોટાં થઇને
પ્રથમ શબ્દ તો બાળકો,મા જ બોલે !
==========================
એવું નથી કે મૂલ્ય ઓછું હોય, અન્યનું
પણ,મા વગર ઓવારણાં અમથા જ લાગશે !
============================
મા વગરની જિંદગીના સંસ્મરણની હૂંફને
ગોદડીનો જર્જરિત ટુકડો ય,વહાલો લાગશે
============================
જઇ અનાથાશ્રમ, પરત ફરતાં જજો વૃધ્ધાશ્રમે
એ પછી,મા-બાપનો ઠપકો ય વહાલો લાગશે !
===============================
વહુઓ સહિત દીકરાઓએ બેઠક કરી, હિસ્સા વિષે
બસ,મા વિષે ચર્ચા હતી;પણ કોઇ કંઇ બોલ્યું જ નહીં !
====================================
ડૉ.મહેશ રાવલ (અમેરિકા)
****************************************
24) ભારતી ગડા.- (મુંબઈ )
‘મા’ના પાલવમાં.
ચિંતા સઘળી દુરે જાશે ‘મા’ના પાલવમાં.
આખું જગ મારું સમજાશે ‘મા’ના પાલવમાં.
મમતા કેરી લ્હાણી થાશે ‘મા’ના પાલવમાં.
સ્હેજ નિરાંતે આળોટાશે ‘મા’ના પાલવમાં.
બંન્ને હાથો ‘ મા’ ના પકડી ને ડગમગ ચાલું
ડર મારો ભાગી ને જાશે ‘મા’ના પાલવમાં.
કાલું ઘેલું બોલું તો પણ ઓવારી એ જાતી
લાખ કરોડો ઝીરો થાશે ‘મા’ના પાલવમાં.
સુખ, દુઃખ સઘળું વેઠીને આપે મીઠો છાયો
સુંદર સંસ્કારો શિખાશે ‘મા’ના પાલવમાં.
કાશી , કાબા સઘળાં તીર્થે ના જાવું મારે
ચારોધામ હવે દેખાશે ‘મા’ના પાલવમાં.
‘ મા’ના ચરણો ધોઈને ચરણામૃત બનાવું
આશિષ ઝાઝા લેવાશે ‘મા’ના પાલવમાં.
ભારતી ગડા.- (મુંબઈ )
*********************†*************
25) વનિતા મણુંન્દ્રા “વાણી” (બનાસકાંઠા)
મા …..
ફરી જગમાં તોય ન જડી તુજ સમ કહાણી મા ,
બટકું રોટલો તુજ હાથે એજ ખરી ઉજાણી મા.
લાગે જોને લીલુંછમ તારા હેતનું મીઠું માવઠું ,
બીજાં માવઠે મમતા જાગે પાશેરાની પૂણી મા.
તારો ખોળો લાગે ભોળો ને હૂંફ કરે મન- મેળો ,
એ મેળાનાં ધોળા ધાવણે વહાલી મુજ દયાળી મા.
ઘા મારા ને પીડા તારી ઘડીક વારમાં છતી થાય,
રુઝાતા ઘા એ મલકાતી માવડી મારી રાણી મા.
તુજ ખોળે અવતરણ એવો બડભાગી અંશ હું,
ચરણ તારા મુજ મસ્તક ધરું ઓ ! લાખેણી મા.
વનિતા મણુંન્દ્રા “વાણી” (બનાસકાંઠ
*************************************
26) ભૂમિત (અમદાવાદ)
મા..
તારી નાડથી જ્યારે ‘મા’ મારી નાડ જોડાઈ,
ત્યારે આ પિંડમાં પ્રથમ ધબકારથી હું જોડાઈ..
મુખથી નીકળ્યું ‘મા’ અને માંહ્યલો એવો મલકે..
‘શ્રી’ના મુખમાં દેખાય બ્રહ્માંડ જેમ..
આ આખુય તન છલકે.
શિશરના સવારના ઝાકળસમ,
તારો પ્રેમ નિરંતર નિસરે..
તારા હાલરડાંથી ઘર આખું,
પારિજાત સુગંધ સમ પ્રસરે..
પ્રેમના પેહલા ‘પ’ નો ત્યારે જ તો મતલબ સમજી
જ્યારે ‘વેલ – ઝાડ’ સમ માની છાતીએ વળગી..
‘મારી મમ્મી.. મારી મમ્મી..’કહી હક જતાવતી ..
કોઈ આવે જો પાસ તો.. હું એને હટાવતી.. । ઘેલી
બળી – ગળી તોય રહી અડગ, ‘ને ગુણધર્મો ને ના ભુલી,-
‘મા’ તે તો અગરબત્તી સમ આખા ઘરને મહેંકમાં પૂરી..
તારો ગુસ્સો, તારો પ્રેમ.. જાણે જ્વાળામુખી પર હેમ,
વઢે તું ક્યારેક, તોય ન થાય મમતા પર કોઈ વહેમ.. ।
તારો પડછાયો થઈ, હું આવી આ જગતમાં..
સમયાંતરે વિસ્તરી, હું ય વરી બીજા ઘરમાં..
તે દીધેલ મહેંદીનો રંગ, ના જવા દીધો મેં ઉતારી..
તારા સંસ્કાર – સિંચનથી મેં ખીલવી એ ઘરમાંય તુલસી.. ।
તારા વિના સાવ અંધારું, ના વિચારોની કોઈ બારી,
એક ડગલુંય કેમ ભરાય? શું દુનિયા કે દુનિયાદારી?
સો શિક્ષક સામે માવડી મારી તું એકલી જ ભારી..
પ્યાર કરતાંય વધુ મને લાગતી તું પ્યારી.. ।
ભૂમિત (અમદાવાદ)
***************************”*””””””
27) શિલ્પા શેઠ “શિલ્પ” (મુંબઈ)
જીવના ઉદ્ધાર માટે છે જરૂર માની સદા.
સ્નેહ ને સંસ્કાર માટે છે જરૂર માની સદા.
જે સતત સાહસ કરે સંસારના સમરાંગણે,
સ્વપ્ન હો સાકાર માટે છે જરૂર માની સદા.
મન વચન ને કર્મથી દઈ પ્રેરણા એ નિખરે,
વિશ્વના આધાર માટે છે જરૂર માની સદા.
ખુદને ઓગાળીને પ્રસ્થાપિત કરતી એ ફરી,
માનવી આકાર માટે છે જરૂર માની સદા.
આપણા વ્યક્તિત્વ ઘડતરમાં અભિવૃદ્ધિ કરે,
“શિલ્પ”નાં નિખાર માટે છે જરૂર માની સદા.
શિલ્પા શેઠ “શિલ્પ” (મુંબઈ)
***********************************
28) પાયલ ઉનડકટ,(મુબાઇ)
કંટકો પર ફૂલ થર કરતી હશે.
મા જ સુંવાળી ડગર કરતી હશે.
જે સફરમાં ચાલતા મારા કદમ,
રાહ એ સુખથી સભર કરતી હશે.
એક નાની જીદ જો આ મન કરે,
પૂરવા માટે કસર કરતી હશે.
દોષ મારા ઢાંકતી પાલવતળે,
ને સફળતાની ખબર કરતી હશે.
ડાંટથી ફટકારશે સુધારવા,
આંખ એની તરબતર કરતી હશે.
પાયલ ઉનડકટ,(મુંબઈ)
****************************************”**
29) વિનોદ. મો. સોલંકી “વ્યોમ”(રાપર)
‘મા’ એટલે, સૃષ્ટિનું સર્જન;
‘મા’ એટલે, ઈશ્વરનું દર્પણ;
‘મા’ એટલે, ઝળહળતો દીપક;
‘મા’ એટલે, પરિવારની રોનક;
‘મા’ એટલે, સુખોનો સાગર;
‘મા’ એટલે, અમૃતની ગાગર;
‘મા’ એટલે, ગગનચુંબી ઇમારત;
‘મા’ એટલે, ભગવતીની ઇબાદત;
‘મા’ એટલે, જિંદગીનું ચણતર;
‘મા’ એટલે, જીવતરનું ઘડતર;
‘મા’ એટલે, અખંડ-અનંત “વ્યોમ”
‘મા’ એટલે, સુંદર, મનોહર ભોમ;
વિનોદ. મો. સોલંકી “વ્યોમ”(રાપર)
****************************************
30) વિનોદ સોલંકી ” મિત્ર” .(લખતર)
આજ હું મારી માને ઘરડાઘરમાં મુકી આવ્યો,
લોહી નો સબંધ લોહીથી મીટાવી ને આવ્યો.
ઓરડો હવે થઈ ગયો ખાલી,મળી જગ્યા મોકળી,
ઘરડા પાન ને સૂકા ઠુંઠા સાથે વળગાડી આવ્યો.
જૂની ખાટ ને ખખડધજ પંખો,બંધ ઘડીયાળ ન ડંકો,
જીર્ણશીર્ણ થઈ ગયેલા સબંધો ને થીગડું મારી આવ્યો.
એક ગોખલામાં બેઠા બેઠા ધીમું ધીમું મરકે છે રાધેશ્યામ,
તુલસીની માળા ને પૂજાની પોટલી માળીએ ચડાવી આવ્યો,
નથી હવે ખાંસવાનો અવાજ,નથી ધ્રુજતા હાથનો આશીર્વાદ,
હ્રદયના બારણાં બંધ કરી ને ઓરડાની બારી ખોલી આવ્યો.
પાછું વળી ને જોઈ ના શક્યો,આંખ થી આંખ મિલાવી ના શક્યો,
” મિત્ર” એક જીવતી લાશ ને હું અવલ મંજલ પહોંચાડી આવ્યો.
વિનોદ સોલંકી ” મિત્ર” .(લખતર)
******************************************
31) તેજસ વસાણી (જામનગર)
મમતાની હૂંફ
માથા પર હાથ ફેરવે, બેસુમાર લાગણી છે,
જન્મ દેનારી, એ માતાની મમતાની હૂંફ છે..
સ્વહિતને ભૂલી, સંતાન પર ન્યોછાવર છે,
વાત્સલ્યની મૂર્તિ, માતાની મમતાની હૂંફ છે..
હંમેશ મિત્ર બની – સુખ, દુઃખની સાથી છે,
ભૂલોને ભૂલતી, માતાની મમતાની હૂંફ છે..
ગમે તે તકલીફમાં હસતી રહેતી ચાવી છે,
મનોમન સહેતી, માતાની મમતાની હૂંફ છે..
જીવનનૈયાને સાથ હલેસા મારીને તારે છે,
સંતાન સુખ ધારતી, માતાની મમતાની હૂંફ છે..
તેજસ વસાણી (જામનગર)
*******************************************
32) પ્રશાંત સોમાણી (સુરત)
દીકરા છે ચાર માને જીવતાં,
આવ્યા ના કઈ કામ માને જીવતાં.
ઠાઠડી પર તું ચડાવે શીદને?
સાડલો ઓઢાડ માને જીવતાં.
અંત વેળા બેસણું ના રાખતો,
પાસે તું બેસાડ માને જીવતાં.
અસ્થિ તું પધરાવવા ગંગા જશે,
એ નદી દેખાડ માને જીવતાં.
ચારધામોની તું યાત્રા ના કરાવ,
તારું ઘર દેખાડ માને જીવતાં.
તું કશું બીજું ના કરતો, ચાલશે,
ઋણ તો સ્વીકાર, માને જીવતાં!
એ કશું પણ કયાં કદીયે માંગતી?
બસ, સમય તું આપ માને જીવતાં!
.પ્રશાંત સોમાણી (સુરત)
******************************************
33) રેખા શુકલ (અમેરીકા)
મા મારામાં તું …!!
મારી બંધ આંખે નજર કરું તો તું જ મળે મા
મારા હર શ્વાસની લહરમાં તો તું જ ભળે મા
મારા દિલના હર ધબકારે પણ તું જ ધબકે મા
મારી આંખના દરેક પલકારે તો તું જ પલકે મા
પ્રેમના અહેસાસે હર રગમાં પણ તું જ વહે મા
મારા ગાઢ આલિંગને મારું હર અંગ તું ગ્રહે મા
‘રેખા’ની શબ્દશૃંખલામાં કવિતા બની તું સરે મા
સરેઆમ આ ઉપવનની વેલી બનીને તું ફરે મા
રેખા શુકલ (અમેરીકા)
******************************””*”””********
34) યામિની વ્યાસ (સુરત)
આવર્તન
“‘હેં મા આવર્તન એટલે શું ?”
“આવર્તન એટલે ફરી ફરીને પાછું આવે એ ….”
“રોજ વહેલા ઉઠવાનું – સ્કૂલ – હોમવર્ક…”
“હા…હા… એટલે જ કહું છું…જલ્દી કર… કશું અધૂરું નહિ મુકવાનું…”
દુનિયા આવર્તન પર ચાલે.
રસોઈ, રિવાજ, ફેશન બધું એનું એજ
ફરી ફરી ને નવા રૂપરંગ સાથે
વિજ્ઞાન કે કુદરત આવર્તન પર જ ચાલે
ખળખળ ઉછળતો સાગર તપે વરસાદ આવે
ખડખડ હસતી દીકરી મલકે માસિક આવે”
“તો મા આપણે બ્લડ ડોનેટ કરીએ તો એનું એજ ફરી થોડું આવે ?”
“હેં…હા…પણ કોઈનો જીવ બચાવતા આપણને શેર લોહી ચઢે એ આવર્તન જ કહેવાય”
“નાની ગુડ્ડુની પથારીમાં પ્લાસ્ટિક અને બાજુવાળા દાદાની પથારીમાં પ્લાસ્ટિક…!”
“હા…આવર્તન કહી શકાય.”
આવા આવર્તનના પાઠ શીખવતી મા મારી રાહ જોતી
…કદી મને સહેજ પણ આવતા મોડું થતું તો…
મા ની નજરમાં સર્જાતું પ્રતીક્ષાનું આવર્તન
પછી એ દીવો ધારતી
જેમ જેમ મોડું થાય તેમ તેમ દીવાની સંખ્યા વધતી
અને સર્જાતું પ્રકાશનું આવર્તન
એ મા ના ચહેરાની ઝળહળમાં કદી હું ખોટું બહાનું ન કાઢી શકતી
પછી મા નો હાથ પકડી એના પ્રિય હીંચકે દોડી જતી
અને રચાતું વહાલનું આવર્તન
મારા નાના પગની ઠેસે મોટું આવર્તન અને
માના મોટા પગની ઠેસે નાનું આવર્તન
એનાથી ઉલ્ટું થતું તો અમે ખૂબ હસતાં
આમ હસતાં હસતાં એક દિવસ મા ના પગ ની ઠેસે
હીંચકો ઉપર ગયો…ગયો…ગયો…
પણ…પાછો ન આવ્યો…!
મા, આવર્તન પૂરું કરવાનું હોય !
તારું આ વર્તન જરાય ના ગમ્યું મા…!
હવે કેટલા દીવા ધારું ??
યામિની વ્યાસ (સુરત)
******************************************
35) દેવિકા ધ્રુવ (અમેરિકા)
દૂરથી ઊડી આવતાં પંખીનાં ટોળાં,
ફફડાવી પાંખો કરતાં યાદોના મેળા;
ચાંચોથી ખોતરતાં મનનાં સૌ જાળાં,
જાળેથી ખરતા જૂના તાણાવાણા….
ઉપસી છબી માની ફેરવતી પાનાં,
લખતી રહેતી સદા રામનાં ગાણાં;
કહેતી’તી “વેરજો બેન,પંખીને દાણા,
ને જાઓ જો દેશ તો ગાયોને પૂળા..
અવગણજો પડે જો મનને કો’ છાલાં,
વાદ-વિવાદ ના કરશો કોઈ ઠાલા;
સંસાર તો જાદુગરની છે માયા,
અહીંયા ના કોઈને છે કોઈનીયે છાયા….”
નિસ્પૃહી માતાની સ્મૃતિનાં ટોળાં,
નીતારે પાંપણથી આંસુની ધારા;
અર્પુ શું અંજલિ લઈ અક્ષરની માળા,
શબ્દો પડે જ્યાં ઉણા ને આલા….
ગીચ ઝાડીથી ઊડતાં પંખીનાં ટોળાં,
ફફડાવી પાંખો રચે મમતાના મેળા….
દેવિકા ધ્રુવ (અમેરિકા)
*****************************************
36) રશ્મિ જાગીરદાર (અમેરિકા)
મમતા તણો ખજાનો
દિલ માવડીનું જાણે મમતા તણો ખજાનો,
ભૂલી શકો જ ક્યાંથી કાયમનો એ સહારો?
સાથે રહે છે કાયમ એ ઢાલ થઈ તમારી,
હો દુર એ છતાં પણ દુવા તણો પટારો.
સમજી લીધાં હવે મા તારાં ઉદાર કામો,
અવસર મળ્યો છે આજે પાસેથી જાણવાનો.
જ્યારે કરું સ્મરણ હું ભગવાન સામે બેસી,
તારું જ મુખડું ત્યાં દેખું હું તો મઝાનો!
માડી મને કહેને હું શું કરું તો ગમશે?
આપ્યું તને વચન લે કહેશે જે માનવાનો.
રશ્મિ જાગીરદાર (અમેરિકા)
******************************************
37) અંકિતા સોની (ધોળકા)
મા
મૃત્યુના દ્વારે જઈને જિંદગી ખેંચી લાવે છે.
માની દુવાઓ ખુદ યમરાજનેય હંફાવે છે.
શિશુ કાજે આખેઆખું અસ્તિત્વ ભુલાવે છે.
એ હાથનો કોળિયો ઈશ્વરને પણ લલચાવે છે.
મુશ્કેલીમાં હિમ્મત ક્યાંથી લાવી આપે છે?
હેતભર્યો સ્પર્શ જ્યારે દવાની ગરજ સારે છે.
પારણું ઝુલાવતાં આંખોમાં સપના સુખના સેવે છે.
હાલરડા ગાતાં ગાતાં એ ઈતિહાસ નવો સર્જાવે છે.
નામ, પદ કે મહત્તા ક્યાં કશુંય એને ખપે છે?
મા તો મા છે સ્વર્ગના સિંહાસનને પણ ડોલાવે છે.
અંકિતા સોની (ધોળકા
*******************************************
38) અનિલ ચાવડા (હાલ અમેરિકા)
દીકરા સા)થે રહેવા મા હૃદયમાં હર્ષ રાખે છે;
દીકરો બીમાર મા માટે અલગથી નર્સ રાખે છે.
સ્હેજ અડતામાં જ દુઃખો સામટાં થઈ જાય છે ગાયબ,
મા હથેળીમાં સતત જાદૂઈ એવો સ્પર્શ રાખે છે.
આપી દે થોડાં પતિને, આપી દે સંતાનને થોડાં;
મા સ્વયંને જીવવા તો એક પણ ક્યાં વર્ષ રાખે છે.
ઠેસ બાળકને કદી ક્યાંયે ન વાગે એટલા માટે,
મા સદા ચોખ્ખી જ ઘરની ને હૃદયની ફર્શ રાખે છે.
જો પ્રભુ સૌને જનમ આપે છે તો મૃત્યુય આપે છે,
મા તો ઈશ્વરથીય ઊંચો આગવો આદર્શ રાખે છે.
ચોરખિસ્સામાં બધાંયે આંસુઓ સંતાડી રાખે છે,
મા સતત પાંપણની પાછળ એક એવું પર્સ રાખે છે.
અનિલ ચાવડા (હાલ અમેરિકા)
******************************************
39) સપના વિજાપુરા (અમેરીકા)
વહાલનું મીઠું ઝરણ છે બા સ્વર્ગ તારે તો ચરણ છે બા
દેવ દેવી થી વધું પાવન એક તારું બસ સ્મરણ છે બા
ઢાલ મારી તું બની જાય છે દુખની સામે આવરણ છે બા
જીવથી વ્હાલું છે હર બાળક તુજ દુઆ હર એક ક્ષણ છે બા
તારું હું પ્રતિબિંબ મારી બા હું નજર આવું દર્પણ છે બા
ફૂલની માફક તું રાખે છે જિંદગી તો એક રંણ છે બા
તું લડી લે સર્વ મુશ્કેલીથી આમ કોમળ પણ કઠણ છે બા
આશ જ્યારે ડૂબતી મારી એક ‘સપના’નું કિરણ છે બા
સપના વિજાપુરા (અમેરીકા)
*******************************
40) ભારતી ભંડેરી “અંશુ”,(અમદાવાદ)
બા જતાં રહ્યાં રે…
જતાં રહ્યાં, જતાં રહ્યાં, જતાં રહ્યાં રે,
બા અમને છોડીને કેમ જતાં રહ્યાં રે…
ચિંતાઓ કેટકેટલી અમારી કરતાં,
આવીએ ત્યારે અછોવાના કરતાં,
ચિંતાઓ સઘળી છોડીને જતાં રહ્યાં રે,
બા અમને છોડીને કેમ જતાં રહ્યાં રે…
જન્મ તેનું મૃત્યુ તે સનાતન સત્ય છે,
જાણું છું હું ને સમજાવું છું સૌને,
તોયે મનડું મારું માનતું નથી રે,
બા અમને છોડીને કેમ જતાં રહ્યાં રે…
આગમ દેખું, હું તો ચોગમ દેખું,
ફરીફરી ફળિયામાં આવીને દેખું,
નજરુમાં હવે કેમ આવતાં નથી રે…
બા અમને છોડીને કેમ જતાં રહ્યાં રે…
યાદ આવો ત્યારે હૈયું મારું રડતું,
આવવાનું વારેવારે મન બહુ થાતું,
પણ તમારા વગર આવવું ગમતું નથી રે,
બા અમને છોડીને કેમ જતા રહ્યા રે…
ભાઈ બોલાવે, બાપૂજી બોલાવે,
વારે તહેવારે યાદ બહુ આવે,
ખોટ તમારી પુરાતી નથી રે,
બા અમને છોડીને કેમ જતા રહ્યા રે…
ભારતી ભંડેરી “અંશુ”,(અમદાવાદ)
********************************””””
41) અંકિત ચૌધરી (મહેસાણા)
મા મમતાળી
હૈયું એનું દુઃખી છે, પણ હોઠે એના સ્મિત છે,
મારી માતાની બીજી ક્યાં જોડ છે? (૦૨)
મા ઓ મોરી મા, મા મમતાળી મા.
માની મમતા મારા લેખે લખાણી
માના પ્રેમની આ રે કેવી રવાની
હે મારી માથી નિરાળું ક્યાં કોઈ છે,
એની મમતાની બીજી ક્યાં જોડ છે?
હૈયું એનું દુઃખી છે, પણ હોઠે એના સ્મિત છે,
મારી માતાની બીજી ક્યાં જોડ છે? (૦૨)
મા ઓ મોરી મા, મા મમતાળી મા.
માના પ્રેમની અમીધારા મેં માણી
એની સાથે છે જિંદગીની રવાની
હે મારી માથી પ્રેમાળ ક્યાં કોઈ છે?
એના પ્રેમની બીજી ક્યાં જોડ છે?
હૈયું એનું દુઃખી છે પણ હોઠે એના સ્મિત છે,
મારી માતાની બીજી ક્યાં જોડ છે? (૦૨)
મા ઓ મોરી મા, મા મમતાળી મા.
અંકિત ચૌધરી (મહેસાણા)
નોધ : અહી કોઈપણ વ્યક્તિગત રાગદ્વેષ વિના સમાચારો અને ફોટા સહિત માહિતીઓ જન જાગૃતિ ના ભાગ રૂપે પ્રસિદ્ધ કરવામાં આવે છે.છતાં કોઈપણ વાંધાજનક સમાચાર.માહિતી કે ફોટા લાગે તો તંત્રી નું ધ્યાન દોરવા થી દુર કરવામાં આવશે..તંત્રી