ન્યૂઝ ઓફ ગાંધીનગર દૈનિક આયોજિત સાહિત્ય સરિતા ગ્રુપ ની ૫ ગધ, રચના
વિષય : ” ધર્મ – અધર્મ ‘ ” દરકાર – બેદરકાર ” વિષયક..રચનાઓ દિવસ – ૪
www.janfariyadnews.com
Email: prdpraval42@gmail.com
What’s up calling No : 9824653073
તંત્રી/સંચાલક : પ્રદીપ રાવલ
નિર્ણાયક તેમજ એડમિન ટીમ :જયશ્રીબેન પટેલ, માયાબેન દેસાઈ, જયકાંતભાઈ ઘેલાણી,વિભૂતિ બેન દેસાઈ(પ્રતિભાવ એંકર), પ્રદિપ રાવલ,સહયોગી : આરતી મરચંદોટ,અરૂણાબેન ત્રિવેદી
Email : prdpraval42@gmail.com
યુ ટ્યુબ ચેનલ : janfariyadnews
ન્યૂઝ પોર્ટલ : janfariyanews
વેબ સાઈટ : janfariyadnews
*NOG SS No : 0077*
*વિભાગ:ગદ્ય/લેખ*
*શબ્દ સંખ્યા:348*
*વિષય: દરકાર-બેદરકાર*.
*શીર્ષક: પરસ્પર દરકાર*
સાસુ અને વહુનો સંબંધ એ પરસ્પર દરકારનાં સૂક્ષ્મ તાંતણે જોડાયેલ હોય છે.
આપણને ખબર છે કે પારકી દીકરીને, પોતાના લાંબા સમયથી સ્થાપિત,અને પૂર્ણ વિકસિત મૂળીયાં સમેત આખેઆખાં ઉખેડાઈને બીજે રોપાવાનું હોય છે, જેમાં એને માટે અનુકૂળ વાતાવરણ, પરિસ્થિતિ હશે કે નહીં એ ખબર હોતી નથી !
આવા વખતે એક સ્ત્રી જ બીજી સ્ત્રીનું દર્દ સમજી શકે છે અને આ સંતુલન જાળવવામાં બીજી સ્ત્રીઓ જ મદદરૂપ થાય છે.સાસુ આ વાત ઝડપથી સમજી શકે અને જો નવી આવનારી બીજાની દીકરીને પોતાની વહુ તરીકે નહીં પણ દીકરી તરીકે દરકાર કરે તો એની લાંબે ગાળે અસર વર્તાય જ છે.
વહુને પરિવારની રીત,ટેવો અને નવા સંબંધો વિશે જો સાસુમાં સમજણ આપે અને વહુ પણ બેસીને બધું સમજે તો ધીરે ધીરે એ ટેવાતી જાય છે .
સામે છેડે સાસુમાએ પણ વહુની જરૂરિયાતો અને એની સમજણ સાથે અનુકૂળતા સાંધે તો સહજ સંબંધ કેળવાય છે.આ સમજણને જ આપણે દરકાર કરી એવું કહી શકીએ.
સાસુ માટે દરકારની ભાવના એક કરતાં વધારે વહુઓ હોય તો એક પરીક્ષા સમાન પુરવાર થાય છે ,કારણકે નાની નાની દરકારની બધી વહુઓમાં સરખે ભાગે નોંધ લેવાતી હોય છે.એકને વધારે- એકને ઓછું ,આ વાત એકમેકમાં વહેરાવંચાની ભાવના ઉભી કરે છે અને નજીવા કારણોસર, ઘણીવાર પરીવાર તૂટવાના કગાર પર આવી જાય છે.
એટલે સાસુઓની દરકારની બાબત પર પરિવાર ટકે છે.
આ જ વાત વહુ માટે પણ એટલી જ બંધબેસતી છે.એણે પણ પોતાની સાસુ માટે દરકારની ભાવના હોવી જ જોઈએ.
સાસુ જો પોતાની વહુ તરફ પ્રેમ અને દરકારનો હાથ લંબાવતી હોય તો વહુએ પણ પ્રેમથી હાથ પકડી એની હારોહાર પંથ કાપે તો પરિવાર નંદનવન બની જાય.
બાકી તું કર હું જલસા કરું !
એ વાત તો પરસ્પર પચવામાં અઘરી છે એમાં લાંબે ગાળે ખટાશ આવે જ.
દરકારની આ ભાવના પરસ્પર જેટલી મજબૂત હશે એટલો આ સંબંધ સુદ્રઢ અને વિશ્વાસનો પાયો મજબૂત બનશે.
સહેજેય એક તરફી દરકારની ભાવના આ સંબંધ ખોખલો બનાવે એ વાત નિશ્ચિત છે. એક આપે અને બીજો ભોગવે રાખે તો એનું ભવિષ્ય ડામાડોળ છે.બંને પરસ્પર સમજૂતી અને એકમેકની દરકારથી ચાહના મેળવી શકે.
બાકી બંને જણમાં કે બેમાંથી એકમાં, મારું મારું આગવું ને તારું મારું સહીયારું એ ભાવના હશે તો પછી આ સંબંધ તો ભગવાન પણ નહીં બચાવી શકે !
બિચારો પરિવાર તો ભગવાન ભરોસે..!
ૠતંભરા વિશ્વજીત
*ૠત્વિશ્વ*
********************************
NOG SS No : 0005
ટાસ્ટ: દરકાર- બેદરકાર
પ્રકાર : ગદ્ય
*ચિત્રપટ*
“લોકડાઉનમા કારખાનાં બંધ થઈ ગયાં ને આવક પણ. કેટલો હોશિયાર માણસ હતો! પણ ઘર કંઈ હોશિયારીથી થોડું ચાલે છે. પૈસા વગર શું થાય? શું કરે બિચારો.. આમ ભણેલા હિંમત હારશે તો અભણનું શું થશે? પણ હવે તેના બૈરી-છોકરાનું કોણ?” નજર ચિતા સામે હતી છતાં વિજયભાઈ આજુબાજુનું બધું સાંભળી શકતા હતા.
‘મારા રિટાયર્ડ થવાની જ રાહ જોતા મારા એકનાં એક દીકરાએ ગામડાનું ઘર અને ખેતી વેચીને શહેરમાં ધંધો શરૂ કર્યો હતો. હવે તેનાં પરિવારની જવાબદારી… મારા પેંશનમાં પૂરું થશે?’ વિચારતા મગજ અટકી ગયું એટલે વિજયભાઈએ આંખો બંધ કરી દીધી. મનનાં પડદા પર ચિત્રપટ બસ આનાથી આગળ વધતું જ ન હતું.
“વજયભાઈ, ચાલો ગામડે. હાથે રે’હુ. વહુ-છોકરો હચવાઈ જહે. શે’રના કારખાનાં બંધ થીયા છે, ગામડાની ધરતીએ ધાન દેવાનું થોડું બંધ કીધું છે? મારો વિકાસ બૌ મહેનતુ છે, હિંમત હારે એવો નથી. ખેતી કરે ને અનાજની ઘંટી હો ચલાવે!” એક મજબૂત હાથ તેમના ખભે પડ્યો.
વિજયભાઈની નજર સામે ધૂંધળું, જૂનું ચિત્રપટ આવી ગયું.
“મોરનાં ઈંડાને ચીતરવા ન પડે. મને ખબર જ હતી, પરમ જ સેન્ટર ફસ્ટ આવશે. તેણે આપણી શાળાનું ગૌરવ વધાર્યુ છે. પરમના ઉછેરમાં તમારી દરકાર માટે તમને અભિમાન થાય એ સ્વાભાવિક છે. જોજો એ જીવનમાં ક્યારેય પાછો નહીં પડે. ચાલો, પેંડા ખવડાવી દેજો, વિજયભાઈ.” કહેતા શાળાનાં આચાર્યશ્રી તેમની ખુરશી પરથી ઊભા થયા.
ત્યાં જ શાળાના પટાવાળો નવિન પેંડાનાં પડીકા સાથે ઓફિસમાં દાખલ થયો. “સાહેબ, મારા વિકાસના સાંઠ ટકા આવ્યા.” આચાર્યશ્રીએ માર્મિક રીતે હસતા એક પેંડો મોઢામાં મૂક્યો અને ઓફિસની બહાર નીકળી ગયા.
આંસુથી આંખો બરાબર સાફ થઈ ગઈ એટલે વિજયભાઈને સામેનું દ્રશ્ય સ્પષ્ટ દેખાયું. “આભાર નવીન. તુ મારા કરતા નસીબદાર ખરો!”
દરકાર અને બેદરકારના તીર સામસામે અથડાયા અને વિરુદ્ધ દિશામાં ગતિ કરતાં ખોવાઈ ગયાં. ચિત્રપટ આગળ ચાલ્યું ખરું!
©️વંદના વાણી
********************************
NOG SS NO.0081
પ્રકાર : ગદ્ય
વિષય :ધર્મ અધર્મ
શીર્ષક : ધક્કો મારીએ!
શબ્દો : ૨૯૯
ધર્મ એટલે શું કે અધર્મ એટલે શું ,એ વિચારીએ ત્યારે ખૂબ શ્લોક, ઘણી બધી પ્રાર્થના કે ક્રિયાકાંડ સાથે જોડાઈ જવાય.વાચા અને અપાર લાગણી ,કરૂણા દર્શાવવાની ઈશ્વરે આપણામાં શક્યતા મૂકી તો એકમેક પ્રત્યે પ્રેમ , આસપાસનાં વાતાવરણ માટે સકારાત્મકતા એ જ ધર્મ.માનવની માનવ માટે લાગણી એ જ ધર્મ.
ચારસો મીટરની રેસમાં કેન્યાનો દોડવીર અબેલ મુત્તાઈ સહુથી આગળ હતો. ફિનિશિંગ લાઈનથી ચાર પાંચ ફૂટની દૂરી પર દોરેલાં પટ્ટા જ એને ફિનિશિંગ લાઈન છે એવું લાગ્યું.મૂંઝવણમાં અને ગેરસમજમાં, એ ત્યાં જ અટકી પડ્યો. તેની પાછળ બીજા નંબરે દોડી રહેલા સ્પેનિશ દોડવીર ઈવાન ફર્નાન્ડિઝના ધ્યાનમાં આ ગેરસમજ આવી.તેણે બૂમ પાડી મુત્તાઈને દોડવાનું ચાલુ રાખવા કહ્યું.
મુત્તાઈને સ્પેનિશ ભાષા ન સમજાઈ ,આ બધું ગણત્રીની ક્ષણોમાં બન્યું.સ્પેનિશ રનર ઈવાને પાછળથી આવી અટકી પડેલા મુત્તાઈને જોરથી ધક્કો માર્યો જેથી મુત્તાઈ ફિનિશ રેખાને પાર કરી ગયો.
આ વિજેતા બનવાની હોડમાં ફિનિશ રેખા પાસે આવીને અટકી પડેલા મુત્તાઈને અવગણીને ઈવાન વિજેતા બની શકત.વિજેતા મુત્તાઈને સુવર્ણ ચંદ્રક મળ્યો અને ઈવાનને રજત.
ઈવાનને પૂછ્યું ,” તમે આજે સુવર્ણ ચંદ્રકને હાથ થી જવા દીધો?”ઈવાને સુંદર જવાબ આપ્યો,” મારું સ્વપ્ન છે કે એવો સમાજ બનાવીએ, જેમાં વ્યક્તિ બીજી વ્યક્તિને ધક્કો મારે,પોતે આગળ જવા માટે નહીં પરંતુ બીજાંને મદદ કરવા, એની શક્તિને બહાર લાવવા! એવો સમાજ જ્યાં એકબીજાંને મદદ કરી બંને વિજેતા બને,બસ, આજે મને તક મળી.એ જીતી જ રહ્યો હતો.હું એને અવગણીને ફિનિશ લાઈન પાર કરી જાત, તો પણ મારી જીત તો કોઈ બીજાં પાસેથી પડાવેલી જીત જ હોત.એ સુવર્ણચંદ્રક મારી મા ને કઈ રીતે દેખાડી શકું?મારો અંતરાત્મા મને ન ડંખે!”
આ સંસ્કાર અને નીતિમત્તા એ ધર્મ ,અંતરાત્માને અનુસરીએ એ જ ધર્મ.આમ થાય અને આમ ના જ થાય એ જ ધર્મની ચોપાઈ છે .પુણ્ય અને પાપનાં ચોકઠાંમાં જ આ ધર્મના મૂળ છે.
નીતિમત્તા અને સંસ્કારનાં કોઈ ઈન્જેક્શન કે ટેબ્લેટ નથી આવતાં.એ વારસામાં આપણે કુટુંબ,સમાજ અને દેશ પાસે મેળવતાં રહીએ છીએ.
આવો ,આપણે અન્યને સફળતાનાં શિખર સર કરાવવા ધક્કો મારીએ.
# માયા દેસાઈ
મુંબઈ ભારત .
*******************************
NOG SS No ; 0059
શબ્દ: દરકાર – બેદરકાર.
પ્રકાર: ગદ્ય- લેખ.
શીર્ષક: ‘જાદુઈ શબ્દો બે’.
શબ્દ સંખ્યા:
આજે આપણે ગુજરાતી ફક્ત બે નાના અને નાજુક શબ્દો ને ઓળખીયે,જાણીએ અને યોગ્ય લાગે તેને અપનાવીએ.
દરકાર* અને બેદરકાર*.
દરકાર એટલે, કાળજી, ચીવટ, સંભાળ, જવાબદારી, જે હકારાત્મક અભિગમ બતાવેછે .
બ’ અક્ષર દરકાર શબ્દની આગળ જોડાતા નવો શબ્દ ‘ બેદરકાર’ બનેછે, જે નકારત્મક અભિગમ બતાવેછે, સમજોને,
દરકારથી બેદરકાર
તદન વિપરીત !
*આસમાન સામે જમીન જેવો.
*પર્વત સામે તળેટી જેવો.
*પૂન્ય સામે પાપ જેવો.
*ઉદારતા સામે કંજુસાઈ જેવો.
દરકાર* શબ્દને જે અપનાવેછે,તે જે તે કામની જવાબદારી સંભાળેછે અને પુરી લગનથી તે કામ પૂર્ણ કરેછે, જે કામ તેને તથા લાગતા વળગતાને પૂરો સંતોષ
સાથે આનંદ આપેછે.
દરકાર રાખનાર, પરિવારમા સમાજમાં અને સર્કલમાં પૂજાયછે. લોકો તેને આવકારેછે,
આજના જેટની ઝડપે ભાગતા
અને સર્વિસ ઓરીએન્ટેડ જગતમાં કામ કરવાની ઝડપ અને પરફેકસન તમારી આવક વધારેછે.
આજે માનવીની વિચારશ્રેણી બદલાઈ ગઈછે. દરેક કામમાં સમય અને કાર્યદક્ષતા જોવાયછે.
જ્યારે, જે વ્યક્તિ બેદરકાર બનેછે ત્યારે તે વ્યકિતનાં દરેક કામમા બેજવાબદારી દેખાય આવેછે,તેને દરેક કામમાં સમય વધારે લાગેછે, પરિવાર, સમાજ તેની કાર્યપદ્ધતિથી અસંતુષ્ટ રહેછે,લોકો તેને અવગણેછે.
કહેવાયછે કે દરકાર રાખનારના દશ કામ દીપેછે.
જ્યારે બેદરકારનું, દરેક કામ
લજવેછે.
જે જગમા સમય સાથે ચાલે.
પ્યારે,તેજ આ જગમાં ફાવે.
દરકાર માનવને સુખી કરે,
પ્યારે’ બેદરકાર માનવને દુ:ખી કરે.
દરકાર અપનાવો
બેદરકાર ફગાવો.
©️જયકાન્ત ઘેલાણી પ્યારે’.
=======================
NOG.SS.No.0102
શીર્ષક:–દરકાર — –બેદરકાર
પ્રકાર:– ગદ્ય
વિષય:–. દરકાર- બેદરકાર
દરકાર એટલે કોઈના તરફ કાળજી રાખવી.
સવારથી રાત સુધી આપણે કેટલી બધી વસ્તુઓનો ઉપયોગ કરીએછીએ. તેનેબનાવનારાઓની તેમજ આપણી કાળજી રાખનાર માતા-પિતા ઘરનાં લોકો અને અનેક સેવા કરનાર લોકોની તરફની દરકાર કરવી એ પણ આપણી ફરજનો એક ભાગ બને છે. પરંતુ મોટે ભાગે આ બાબતમાં આપણે બેદરકાર છીએ.
આપણે આપણા ઘરનો જ વિચાર કરીએ તો ઘરમાં મા,પત્ની, બહેન, પુત્રી, ભાભી, પુત્રવધૂ જે કોઈ પણ સ્ત્રી વર્ગ હોય તે ઘર માટે સવારથી રાત સુધી ઊભે પગે કુટુંબની તમામ પ્રકારની સેવા કરે છે .આ ઉપરાંત બાળકનો ઉછેર શિક્ષણ અને અન્ય સાંસારિક પ્રવૃતિઓમાં પણ તેઓ પોતાનો ભાગ બખૂબી નિભાવે છે.
સામે પક્ષે પુરૂષ વર્ગમાં જોઈએ તો તેઓ નોકરી અથવા ધંધામાંથી ઘરે આવે ત્યારે જાણે કોઈ સિંહ મારીને આવ્યા હોય તેવો ઘરનાં સ્ત્રીવર્ગ ઉપર રોફ જમાવે છે. નાની સરખી ભૂલ થાય તો પણ તે તોછડું વર્તન કરીને સ્ત્રીવર્ગને ઉતારી પાડવાની કેટલાક લોકો કુટેવ ધરાવે છે.
ઘરમાં જ્યારે સગા, સંબંધીઓ, વેવાઈ, મિત્રો વગેરે ભેગા થયા હોય ત્યારે સ્ત્રીઓની જાહેરમાં ખામી શોધી ઉતારી પાડવાની હલકી મનોવૃત્તિ કેટલાક લોકો ધરાવે છે રસોઈમાં મીઠું, મિષ્ટાન, ઓછું છે, કાચું છે. વગેરે ભુલો કાઢી અને જાહેરમાં તેને નીચા ઉતારવાની કોશિશ કરવામાં આવે છે અને પોતાનું પ્રભુત્વ સાબિત કરવાના ખોટા પ્રયત્નો કરે છે.
તે જ રીતે પોતાનાં સંતાનોને પણ તેઓ અન્યની સાથે તુલના કરી તે ઉતારી પાડે છે. આજે ભાઈઓ ભાઈઓ વચ્ચે સંપ નથી મોટાભાઈએ આપેલી ભૂતકાળની કુરબાનીઓને ભૂલી જવાય છે. તેઓના ઉછેર લગ્ન વિગેરેજે કાર્યો પાર પાડ્યા હોય તેની તેઓને કોઈ પણ દરકાર નથી.
ઘરનાં લોકો પણ મોબાઈલ, ટીવી જોવામાં પોતાનો સમય વ્યતીત કરતા હોય છે. સૌ પોતાની દુનિયામાં મશગૂલ હોય તેવું લાગછે. કુટુંબ વચ્ચે પ્રેમનો તાંતણો તૂટતો જતો હોય છે. બેદરકારીએ તો મોટો સામાજિક ગુનો છે. જેની સાથે તમે સંકળાયેલા છો તેની દરકાર કરો. સંબંધોની જોડી તો ઈશ્વરીય સંકેત દ્વારા ઉત્પન્ન થયેલી છે. અનુકૂળ બની અરસ પરસ લાગણી દર્શાવી અને સમજણ દ્વારા સંબંધ સ્થાપિત કરવો એ એક કળા છે અને તે જો ન જળવાય તો તે બેકદર છે.
રતિલાલ વાયડા
નવી મુંબઇ
૨/૭/૨૦૨૧. શુક્રવાર.
********************************