ન્યૂઝ ઓફ ગાંધીનગર દૈનિક આયોજિત
આજે ” સમય નો વહેણ” અંતર્ગત ગદ્ય રચનાઓ….NOG ગ્રુપ માં.મેમ્બર થવા માટે (9824653073)વોટસ એપ calling કરો.
આયોજક /સંચાલક/તંત્રી/માલિક : પ્રદીપ રાવલ
ગદ્ય (વાર્તા)NG /0064 પ્રકાર : ગદ્ય
વિષય : સમયના વહેણશીર્ષક : સમણાં
મહત્ત્વાકાંક્ષી માનસી રોજ સવારે અરીસા સામે ઉભી રહી સોનેરી સમણાં આંખે આંજી, જવાબદારીની હેલ માથે ચઢાવી લેતી. ‘બસ આટલું જ… બસ હવે તો આ પતાવી લઉં એટલે આજ તો કલમની કારીગરી પાનાંઓ પર કંડારું.’ એવાં વિચારોમાં જ સૂરજ ક્ષિતિજને આંબી જતો અને, આકાશ સાથે આંખે પણ ફરી અંધકાર રેલાય જતો. છતાં માનસીની આશા હંમેશા અકબંધ. પથારીમાં પડે ને, મિતેશની યાદોને પોતાનાં ફરતે વીંટાળી હોઠના ખૂણે સહેજ મલકાટ રેલાવતી ફરી વિચારે,’હશે… દિવસના ક્યાં દુકાળ છે કાલ વાત.’ રોજ નવો સૂરજ માનસીની નવી આશા સાથે ઉગે ને એવો ને એવો આથમી જાય. સમયના વહેણ આમ ને આમ વહેતાં ગયાં ને માનસીની ડાયરીનાં કાગળ કોરાં જ રહી ગયાં. આજ માથે રૂપેરી છાંટ આવી. જવાબદારીઓ હળવી થશે. પણ… તે વૃદ્ધાશ્રમમાં બેઠી બેઠી મિતેશે આપેલી ડાયરીને હૃદય સરસી ચાંપી મનોમન વિચારતી રહી,’આપણે સજાવેલા સમણાં લખું કે હકીકત!?’
નેહા બગથરીયા*
************************************
NOG NO :19 કલ્પનાબેન ત્રિવેદી સુરેન્દ્રનગર
વિષય..સમયનાં વહેણ પ્રકાર.. ગદ્ય.
સુમન ઘણાં સમયથી મિહિરની મૈત્રી થી ચિંતિંત હતી.પોતાની ઘનિષ્ઠ મૈત્રી ને લગ્નનું સ્વરૂપ આપી સંસાર રથમાં આગળ વધવા ઉત્સુક હતી.પપ્પા પોતાના નિર્ણય ને માન્ય નહીં રાખે, અને પોતે એનો પ્યાર છોડી શકતી નહોતી. ઘરમાં એ, મમ્મી અને પપ્પા ત્રણ નો જ પરિવાર હતો. બહુ મંથનથી એણે પિતાનું ઘર છોડી મિહિર સાથે મંદિરમાં લગ્ન કરી લીધાં અને ભાડાના મકાનમાં રહેવા લાગી.એને મિહિર ખૂબ સાચવતો,પણ મમ્મી પપ્પાની યાદ આવતા એ મૂરઝાઇ જતી.મિહિરનાં પરિવાર જનોએ બંનેને સ્વિકારી લીધાં હતાં. એમની સમજાવટથી તેઓ પરિવાર સાથે રહેવા લાગ્યાં. સમયનાં વહેણ સાથે વર્ષો વીતતાં રહ્યાં. આજે સવારથી જ સુમનને પપ્પાની ,મમ્મીની ખૂબ યાદ આવતી હતી. એણે મિહિરને વાત કરી કે આપણે પર્વ,આપણા દીકરાને લઈ મમ્મી-પપ્પાને મળી આવીએ.પર્વને જોઈ એ માફ કરી દેશે. મિહિર બધાને લઈ સુમનના પપ્પાને ત્યાં આવ્યો. અને ડોરબેલ વગાડી. બંધ બારણું ધીરે ધીરે ખૂલ્યું ને એક લાકડીનાં ટેકાથી ઉભા રહેલાં પપ્પાને જોઈ સુમન ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડી પડી.પપ્પાએ મમ્મીને બૂમ પાડી…જો તો ખરી કોણ આવ્યું છે? અને મમ્મી સાથે બધાનું એક તારામૈત્રક રચાયું. અને સમયનાં વહેણ સાથે વર્ષો ઓગળવા લાગ્યાં.કલ્પનાબેન ત્રિવેદી
NOG no. :: 0017 “સમયના વહેણ “
અરરર…હું કળજગ આયવો સે?” માથા પર હાથ મૂકીને આમ બોલતા બોલતા ધનીમા ‘મોટો ડેલો’ કહેવાતા કલાબાપાના ડેલીદરવાજામાંથી બહાર નીકળ્યા. “કાં ડોહી… માથું પકડતાકને હુ બકતા જાવ સો?” ગામ આખામાં ‘તાજા સમાચાર’ તરીકે ઓળખાતા કુંવરફોઈએ ધનીમાને માથું પકડી, મનમાં બોલતા જોઈને પૂછી જ નાખ્યું. “કાંય નય… આ જોવોની… આ હું જરીક ગામમાં ગય’તી ને, તે (હાથ ઉંચો કરીને) આમ ગામ આખાને આટો વાઢવો એના કરતાકને ઈમ થ્યું કે આંય મોટા ડેલામ થયન જ ઘરભણી પાધરી નીહરી જાવ.” ધનીમાએ કુંવરફોઈને મીઠો જવાબ આપ્યો. ધનીમાના મીઠા જવાબથી અસંતુષ્ટ થયેલા કુંવરફોઈને પેટમાં ઝાળ થઈ. “આ ડોહીના મનમાં કાંયક તો છે જ મારુ બેટુ કઢાવવું જોહે પેટમાંથી.” મનમાં આવો વિચાર કરતા કરતા જ કુંવરફોઈએ ધનીમાનું પેટ પકડવા હાથ લાંબો કર્યો. “કાં, બેન કાંય સોયટું છે માર પેટે?” ધનીમાએ પેટ તરફ નજર અને હાથ ફેરવતા ફેરવતા જ સવાલ કર્યો. “ના ના માડી… કાંય સોયટુ નથી. પણ, હું તો… આ તો તમે, આ કાંક બોલતા બોલતા હાલતા ‘તા તે પેટમાં તો નથ દુઃખતું ને?” કુંવરફોઈએ મોઢા પર ફિક્કા હાસ્ય સાથે ચિંતીત ચહેરો બતાવતા સવાલ કર્યો. “એ… હા… ઈ તો હું એમ વીસારતી ‘તી કે…… લે તંય આંય ઉભા ઉભા થોડી વાતુ થાહે? હાલો આંય ઓટલીએ બે ઘડી બેહો. પોરોય થાય ને થોડીક વાતુંય થાય.” ધનીમા અને કુંવરફોઈ એકબીજાના હાથ પકડીને નજીક આવેલા ઓટલા પર બેસી ગયા. “હા… તંય હું તો એમ વીસારતી ‘તી કે હુ કળજગ આયવો સે? જોવોની બેન. આ હું આ ડેલામાં ગયને તો આ મનસુખભયના સોરાની વોવને આ નરસયભાય બેય પાંહે પાંહે બેઠા ‘તા ન વાતુંય કરતા ‘તા.””હેં! નરસયભા…ય ‘ને ઓયલી કાયલ હવારે હાયલી આવતી વોવ!!! ઈ બેય…” ધનીમાને વચ્ચેથી જ અટકાવીને કુંવરફોઈએ આદત પ્રમાણે મનમાં જ અનેક ઘટનાઓ ઘડી નાખી. ” તે… તંય ઈ હેની વાતુ કરતા ‘તા?” કુંવરફોઈના પેટમાં ક્યારનો ઉછાળા મારતો સવાલ કૂતરાના મોઢાની લાળની જેમ સરી ગયો. “એ…. ઓયલી વોવ ઘઉંમાંથી કાંકરા કાઢતી ‘તી ‘ન નરસયભાય (હાથ લંબાવીને) આમ પણે ખુરસી માંહે બેઠા ‘તા.” કુંવરફોઈને પોતાના વિચારો પર શરમ આવતા મુંગા જ રહ્યા એટલે ધનીમાએ પોતાની વાત આગળ વધારી, “હા… તંયી…. આ નરસયભાય તો કોઈ દાડો, કોઈ હામું જોવે એવા નથી. પણ, આ આજકાલની છોડિયું…… અન પાસા હાડલાય નો ઓયઢા પેયરા હોય. ઓયલા ઓઢણા વીનાના ફીટ ફીટ લૂગડાં… રામ રામ રામ…. ” ધનીમાને આટલું બોલતા શ્વાસ ચડવા લાગ્યા. ઓટલાની બીજી બાજુ બેઠેલા મનસુખભાઈ ક્યારના કુંવરફોઈ અને ધનીમાની વાતો સાંભળી રહ્યા હતા. મનમાં આવેલા ગુસ્સાને ઓગાળીને એ બંનેની સામે આવ્યા. ચડતા જતા શ્વાસને લીધે હાંફતા ધનીમાને એની ગોળી આપી અને નજીક રહેલા પાણીના ઘડામાંથી પાણીનો ગ્લાસ ભરી આપ્યો. ધનીમાને શ્વાસ થોડો શાંત થયો એટલે મનસુખભાઈએ સવાલ પુછ્યો, “તમારા કેટલા વરહ થ્યા હશે?”ધનીમાને મનસુખભાઈએ એ બંનેની વાતો સાંભળી લીધી હશે એવો ભાસ થયો એટલે મનસુખભાઈને જવાબ આપવાના બદલે કુંવરફોઈ સામું એકીટશે જોઈ રહ્યા. કુંવરફોઈ પણ ઉંચી નીચી નજરે ઘડીક ધનીમાને તો ઘડીક મનસુખભાઈ સામું જોતા મનમાં જ ધ્રુજી રહ્યા. મનસુખભાઈ એ બંનેની હરકતોને પામી ગયા. એટલે એમણે જ વાતની શરૂઆત કરી, “કાં, ધનીમા… આમ કોઈની ખરા ખોટી કરતા કરતા કંયે શ્વાસ રૂંધાઈ જાય એની ખબર નો પડે હો.” મનસુખભાઈ મુછમા મલકાયા અને થોડીવાર ધનીમા અને કુંવરફોઈ સામું જોઈ રહ્યા. “આપડા ગામમાં મારા મોટાભાઈ હામું કોઈ દી કોયે ઉંચી નજરે જોયું નથી એમ જ મારા મોટાભાઈએ પણ કોઈની રંજાડ કરી નથી. એ કડક છે તો હુ થય ગ્યું? એનો એવો સ્વભાવ છેને તોય અમે વીહ જણા હાંજ પડે ભેગા બેહીન હળવા ફુલ જેવા થઈ જાઈ. એને દુનિયાની હંધીય રીતની ખબર સે. અમારા દીકરાની વહુવારુને હંધીય છુટછાટ એણે જ અપાવી છે. નવ નવ દાયકા જોયા છે એણે. જેવો સમય એવી એની રે’ણીકે’ણી. સમયના વહેણ સાથે પોતાને પણ ફેરવી શકે ઈ અમારા ભાઈ છે હો. સમય હારે તમે તમારી જાતને નો બદલી હકો તો તમે હારી રીતે જીવી નો હકો હો, ધનીમા.” ધનીમા મનસુખભાઈના મોઢે પોતાનું નામ સાંભળતા જ ધ્રુજી ઉઠ્યા. મનસુખભાઈએ ધનીમાનો હાથ પકડીને ઉભા કર્યા અને કુંવરફોઈ સામે જોઈને બોલ્યા, ” મોટાબેન, સુખેથી જીવવું હોય તો સમયને ઓળખવો જ પડે. સમયના વે’ણ તો ફર્યા કરવાના એની હારે હારે માણહેય ફરવું પડે. લ્યો હવે ધનીમાનો હાથ ઝાલો ને એને ઘેરે પુગાડો.” કુંવરફોઈના હાથમાં ધનીમાનો હાથ પકડાવતા મનસુખભાઈએ બંનેને જય શ્રી કૃષ્ણ કહ્યા અને પોતાના દરવાજા તરફ રવાના થયા. મનસુખભાઈને ‘જય શ્રી કૃષ્ણ’ કહીને પોતાના વિચારોથી ઝુકેલા ધનીમા અને કુંવરફોઈ પણ “બાય, જમાનો જ હારો નથી.” કરતાંકને ઘર તરફ રવાના થયા.- તેજલ વઘાસીયા (ઉમરાળી, જૂનાગઢ)
“*”******************†*******††””””**************†
:::::: રસભરી રસીદ ::::::::
” એને ઝેરોક્ષ આપી રસીદ લેતો આવજે.. સોસાયટીનો મેઈન્ટેનન્સનો ચેક એમ જ ન આપી દેતી,રસીદ માંગજે..આ પાવતી સાચવીને રાખી મૂકજો, મહત્વની છે.” આ રસીદ, પાવતી ,એક્નોલેજમેન્ટ… કેટલાં મહત્વ ના શબ્દો બની ગયા છે આપણી વ્યવહારુ જીવનમાં!! ક્યારેક એમાંથી કોઈક આપણા આયખામાં હોય એવું છાનું છાનું આપણે ઈચ્છીએ પણ છીએ. આ રસીદ એટલે દર વખતે ખુલ્લે આમ પ્રદર્શન એવું પણ નહીં,ફક્ત એનું દિલથી દીધેલી દાદ પણ પર્યાપ્ત થઈ જાય છે. રોજ બરોજની જીંદગીમાં આવા નાનાં નાનાં ઉલ્લેખ પણ આ રસીદ કે પહોંચ પાવતી નું અજબ કામ કરે છે . વાર પરબે થતી મિજબાની માટે તો ખરું જ ,પણ પગમાં જાણે પવનપાવડી પહેરી હોય એમ કામ પાર પાડતી માનુનીને ફક્ત ” આજે મસ્ત દાળ બની ‘ તી”કે”આજના શાકને ઓફિસમાં સૌએ બહુ જ વખાણ્યું” એમ કોઈ કોઈ વાર કહી તો જુઓ..એક જાદુઈ ચમક આવી જશે એ પહોંચ પાવતી લેનારના ચહેરા પર..આખા દિવસનો થાક વરાળ થઈને ઊડી જશે.. આવી નાની નાની વાતો એક જાદુઈ છડી નું કામ કરશે.પેપર નાખવા આવતા કિશોરને ,”આજે જલ્દી પેપર લાવ્યો ,થેન્ક યુ બેટા ” કે દૂધ આપવા આવનાર ને કદીક ” ગુડ મોર્નિંગ ” કહી જોજો…એમની ગતિમાંજ રસીદ દેખા દેશે. સાવ નાનકડા ભૂલકાને પણ કોઈ વધાવે એ ગમે અને જીવન સંધ્યાએ પહોંચેલાને તો એની તલબ રહે છે.આ રસીદ કે કદર માટે ખાસ કંઈ નથી કરવાનું હોતું પણ બચ્ચાઓને થોડીક તાળી કે એક પ્યારભરી પપ્પી જ કાફી હોય છે.જયારે સીનીયર સીટીઝનને ખભે એક થપકી કે એમનો હાથ પકડી ધીમેથી પંપાળી જોજો.આ અનુભવ રસીદ આપનાર માટે પણ યાદગાર બની રહેશે … વરસોથી મારા ઘરે કામ કરનારી સુશીલાની પૌત્રીએ રસ્તામાં મળતા જ ચરણસ્પર્શ કર્યા,”સરસ સંસ્કાર આપ્યા છે દાદીએ.આયુષ્યમાન થજે”. સુશીલા હરખથી અભિભૂત થઈ ઊઠી,”તમારી સાથે રહીને જ શીખી છું ,બેન ! ” આમ રસીદની આપ લે થઈ અને દિલ ખુશખુશાલ .. વરસો પહેલાં ગુજરાતીના શિક્ષિકાએ કરેલા નિબંધ ના વખાણ આજે ય લખતી વખતે કાનમાં ગૂંજે છે.ત્યાર બાદ મળેલી દરેક દાદ એ રસીદને જ આભારી છે એમ લાગતું હતું હોય છે. પ્રશંસા તો પ્રભુ ને પણ પ્યારી હોય છે ને!! નાની નાની વાતોને બિરદાવી જોજો, તમારી આસપાસનું વાતાવરણ જ બદલાઈ જશે.. દિવાળીની જ વાત કરું તો મારી શાકવાળી શકુ સારી સાડી પહેરીને આવી.એને જોતાં જ મેં કહ્યું,”અરે વાહ શકુ, આજે તો હિરોઈન લાગે છે હં.. બહુ સરસ સાડી છે તારી, સાથે પાછી મેચીન્ગ બંગડીઓ પણ ..” શકુનો ચહેરો એની રસીદની ચાડી ખાતો હતો.મને ખાતરી છે કે એ આખો દિવસ શકુ મોજમાં જ રહી હશે!!નાના કે મોટાં બધાં જ આ રસીદ કે પહોંચ પાવતીની દિલના એક ખૂણામાં ચાહ સમાવીને જ બેઠાં હોય છે. નાનાં હોઈએ ત્યારથી જ પૂછાતા હોય છે આવા પ્રશ્નો.. મમ્મી ગમે કે પપ્પા,દાદી ગમે કે નાની???…અને પસંદગી પામનાર એ નાના ભૂલકાને રસીદ આપવા બદલ વહાલથી નવડાવી દે છે .. બે સફરજન હાથમાં લઈને આખા ઘરમાં એક બાળક મસ્તી કરી રહ્યું હતું.એક સફરજન એણે ખાવાની શરૂઆત કરી ત્યારે મમ્મીએ બીજું માંગતા એણે બીજા સફરજનમાં પણ પોતાની દંતછાપ ઉભારી.મમ્મીની ફરી માંગ થતાં એણે પહેલું સફરજન આપી કહ્યું,” મમ્મી,આ વધારે મીઠું છે ! “મિનીટ પહેલાં આવેલો બધો રોષ ઓગાળી મમ્મીએ એને ચુંબનોની રસીદ આપી દીધી .. આમ પહોંચપાવતી દર વખતે શબ્દોમાં જ વ્યક્ત નથી થતી એ સમજાયું ને! વળી વારંવાર આભાર માની કે ઔપચારિકતા દાખવી એની મીઠાશ ન ઘટે એ જોવું રહ્યું.આ રસીદના અમીછાંટણા ય બાગ ખીલવી શકે છે.એની હાજરી જેટલી સ્વયંભૂ તેટલી જ અસરકારક.વ્યક્તિ જેટલી નિખાલસ એટલી જ પહોંચપાવતી તત્ક્ષણ અને આનંદ બક્ષનારી.. ઉંમર અને પ્રસંગોચિત આ રસીદ આંખ દ્વારા, સ્પર્શથી કે નાનકડી પંક્તિથી પહોંચાડી શકાય.કોઈવાર તો મીઠા ઠપકાથી પણ !! આ પહોંચપાવતી એક ઉત્પ્રેરકનું કામ કરશે ,કામની ધગશ વધારશે , સંબંધોને ગાઢ બનાવવા તાણાવાણા ઉમેરશે અને આ બધું કરવા જોઈએ છે શું ??*એક નિર્મળ, નિખાલસ મન !* ચાલો, તો પછી શુભસ્ય શીઘ્રમ!! આપવા માંડો પહોંચપાવતી …
#માયા દેસાઈ મુંબઈ ભારત.